Vermoeidheid

Een van de meest voorkomende symptomen van MS is vermoeidheid. Zo’n 95% van de mensen met MS heeft er weleens last van, twee derde is zelfs dagelijks vermoeid. Niet zomaar een beetje moe, vaak is de vermoeidheid ernstiger dan bij gezonde mensen en gaat die ook minder snel over. Hier lees je welke vermoeidheidsklachten veel voorkomen, wat de oorzaken en gevolgen kunnen zijn en wat je eraan kunt (laten) doen.

De vermoeidheidsklachten kunnen enorm variëren. Het kan zijn dat je je energie overdag ineens snel voelt wegvloeien, zodat je accu halverwege de dag al leeg is. Die vermoeidheid kan heel plotseling opkomen.

Maar het kan ook wisselen: de ene dag ben je helemaal niet zo moe en de andere dag ben je al extreem moe als je wakker wordt.

De wetenschappelijke term voor vermoeidheid is fatigue (uit het Frans). Fatigue is een verzamelwoord voor een gevoel van vermoeidheid dat zonder directe aanleiding plotseling of geleidelijk ontstaat.

Daarbij kun je niet alleen fysiek letterlijk niks meer, maar ben je vaak ook psychisch uitgeput. Je hebt bijvoorbeeld de behoefte om te slapen, bent ‘afwezig’ of hebt minder levenslust of een slecht humeur.

Uit onderzoek blijkt dat fatigue tijdens het ziekteverloop erger wordt. Lees hier meer over fatigue en MS-verloop…

Wat zijn de oorzaken?

De precieze oorzaak van vermoeidheid bij MS is niet duidelijk. Het zou kunnen dat de onbeschadigde delen van de hersenen werk overnemen van de beschadigde delen. De omwegen die de hersenen daarbij moeten maken, kosten energie en dat zou voor vermoeidheid kunnen zorgen.

Maar vaak is er ook een duidelijke lichamelijke oorzaak. Als je bijvoorbeeld problemen met lopen hebt, is het vermoeiend om van A naar B te komen. Daarnaast kan vermoeidheid een bijwerking van medicijnen zijn.

Wat zijn de gevolgen?

Vermoeidheid is een vrij onzichtbaar MS-symptoom. Daardoor begrijpen anderen vaak niet dat je je uitgeput voelt en bijvoorbeeld moeite hebt om je te concentreren. Het herstel kan een paar uur duren, maar ook een hele dag of nog langer.

Dat kan weer voor andere problemen zorgen, zoals een slecht humeur of nergens zin in hebben.

Ook kan vermoeidheid invloed hebben op andere MS-klachten, en andersom. Zo kan vermoeidheid zorgen voor problemen met je gezichtsvermogen, concentratie en geheugen.

Andersom kun je juist moe worden doordat je bijvoorbeeld moeilijk loopt of een actieve ontsteking hebt. Lees hier meer over vermoeidheid als oorzaak van andere MS-symptomen…

Therapie

Een fysiotherapeut kan een trainingsprogramma op maat maken om je conditie te verbeteren en mentale vermoeidheid te verminderen. Hierbij kun je denken aan evenwichtsoefeningen, lopen op een loopband of ontspanningsoefeningen.

Een ergotherapeut kan je helpen om beter met de vermoeidheid om te gaan. Samen bekijk je hoe je dagelijkse activiteiten gemakkelijker kunt uitvoeren.

Lees hier meer over therapie bij MS-vermoeidheid…

Medicatie

Soms is vermoeidheid een bijwerking van medicatie, maar er zijn ook medicijnen die juist een gunstig effect op vermoeidheid hebben. Samen met je behandelend arts kun je bekijken of medicatie voor jouw lichaam en situatie een oplossing kan zijn.

Wat kun je zelf doen?

• Probeer niet al te warm te douchen, van hoge temperaturen kun je moe worden.
• Noteer op welke momenten je extra moe bent en wat je vlak daarvoor hebt gedaan. Het kan helpen om dan extra rust of pauzes te nemen.
• Begin de dag met taken en activiteiten die je per se op die dag wilt uitvoeren. Waar je niet aan toekomt, schuif je gewoon door naar de volgende dag.
• Beweging en sport geven je energie. Denk aan yoga, een sessie op de hometrainer of aquatraining (oefeningen in het water gericht op evenwicht, kracht, ontspanning, soepelheid en ademhaling).
• Probeer de vermoeidheid te accepteren en er niet tegen te vechten. Neem op tijd rust.
• Licht je directe omgeving in over je vermoeidheid en de gevolgen voor jou, zodat ze er rekening mee kunnen houden.
• Zorg voor een goede nachtrust. Lees hier tips om beter te kunnen slapen…