Pijn

Veel mensen met MS (zo’n 50-75%) ervaren pijn, zowel kortdurend als continu. Hier lees je welke soorten pijn veel voorkomen, hoe dit komt, wat de gevolgen zijn en wat je eraan kunt (laten) doen.

Pijn is bij niemand hetzelfde, maar bij MS zijn wel duidelijk twee soorten pijn te onderscheiden: neurologische pijn en pijn in de skeletspieren.

Neurologische pijn

Neurologische pijn ontstaat doordat MS-schade het zenuwstelsel aantast en verstoort. Dit kan tot allerlei pijnklachten leiden, zoals:

• Doof gevoel: bijvoorbeeld minder gevoel in je handen of je ene been voelt anders dan het andere. Het kan ook lijken alsof je been slaapt. Het dove gevoel kan ook in je gezicht of een ander lichaamsdeel zitten.
• Aangezichtspijn: kortdurende, stekende, vaak ‘elektrische’ scheuten aan één kant van je gezicht. Vaak ter hoogte van je neusvleugel/mondhoek, maar rond je oog kan ook. Lees hier meer over aangezichtspijn…
• Tic-achtige pijn in je arm of been: kortdurende, schietende, ‘elektrische’ pijnen in je arm of been, uitgelokt door aanraking, temperatuurverschillen of bewegingen.
• Pijn aan je oog: een ontsteking van je oogzenuw kan je gezichtsvermogen aantasten én pijn veroorzaken.
• Blaaskrampen: bij een blaasontsteking of andere blaasproblemen kunnen pijnlijke blaaskrampen ontstaan. Lees hier meer over blaasproblemen…
• Chronische pijn in je arm of been: een brandende, zeurende of kloppende pijn in je arm of been. Vaak is deze pijn ’s nachts erger dan overdag.
• Spasmen in je benen: krampende of trekkende pijn in je benen (vaak ’s nachts). Lees hier meer over spasmen…
• Buikpijn: continu zeurende pijn rond je navel, met daarbij buikkrampen. Vaak is de oorzaak chronische verstopping van de darmen.

Pijn in de skeletspieren

Deze pijn is vaak een bijkomend effect van uitvalsverschijnselen bij MS. Om te compenseren, neem je bijvoorbeeld een vreemde houding aan of ga je op een andere manier lopen. Deze ongewone belasting van je gewrichten, gewrichtsbanden of spieren veroorzaakt vaak pijn, zoals:

• (Chronische) lagerugpijn: door abnormale spierspanning (bijvoorbeeld door een verkeerde houding), waardoor je banden en gewrichten sneller slijten.
• Pijn door druk: deze pijn komt vaak voor als je in een rolstoel zit. Door veel met je arm op de leuning te steunen, kan je onderarmzenuw beschadigen. Het gevolg is pijn met tintelingen aan de buitenkant van je onderarm.
• Rugpijn door prednisongebruik: langdurig prednisongebruik kan je botten verzwakken, waarbij ‘inzakkende’ ruggenwervels heftige rugpijn kunnen geven.

Wat zijn de oorzaken?

Neurologische pijn

Neurologische pijn ontstaat doordat MS-laesies het centrale zenuwstelsel verstoren. Hierdoor kan het zenuwstelsel afleidende prikkels niet wegfilteren. Zelfs een lichte aanraking kan al pijnlijk zijn of de oppervlakte van je huid kan doof of tintelend aanvoelen. Soms springen de prikkels heen en weer tussen de zenuwvezels, wat voor een soort kortsluiting zorgt. Dit kan acute pijnen veroorzaken.

Hoewel de precieze oorzaken van neurologische pijn niet volledig bekend zijn, weten we dat vermoeidheid, stress en hitte belangrijke factoren kunnen zijn.

Pijn in de skeletspieren

Een verkeerde houding, weinig bewegen en een ongewone manier van lopen kunnen allemaal zorgen voor overbelasting van bepaalde gewrichten, gewrichtsbanden of spieren. Dat levert vaak pijn op.

Wat zijn de gevolgen?

Pijn kan een grote impact hebben op je dagelijks leven en de kwaliteit daarvan. Als je bijvoorbeeld een doof gevoel in je handen hebt, kun je problemen hebben met schrijven, aankleden of voorwerpen vasthouden.

Soms kan pijn zelfs bijna ondraaglijk zijn, waardoor je nergens meer toe komt. Gelukkig is er vaak wel wat aan te doen.

Welke behandelmethoden zijn er?

Neurologische pijn

• Medicatie: pijn die ontstaat door zenuwschade is meestal niet te verhelpen met gangbare pijnstillers als paracetamol. Medicijnen tegen epilepsie (carbamazepine) en antidepressiva (amitriptyline) zijn vaak wel effectief. Bij spasmen kan behandeling met baclofen, tizanidine en ibuprofen helpen.
• Transcutane Elektrische Neuro Stimulatie (TENS): deze behandeling met zwakke elektrische stroompjes op de pijnlijke plek kan ook goed werken.
• Fysiotherapie en oefentherapie: kunnen bij spasmen een optie zijn.

Veel mensen met MS reageren extreem gevoelig op pijnmedicatie, vooral op de middelen die op het zenuwstelsel werken. Een kleine dosis beperkt bijwerkingen en heeft vaak al veel effect.

Pijn in de skeletspieren

• Fysiotherapie: kan helpen om pijnlijke spieren te verlichten.
• Oefentherapie: om je houding te verbeteren.
• Intensieve fysiotherapie en pijnstillers als ibuprofen en naproxen kunnen helpen bij chronische lagerugpijn.
• Ontspanningstechnieken als meditatie en diepe ademhalingsoefeningen kunnen helpen om chronische pijn te managen.
• Andere manieren om pijn te verlichten, zijn: massage, ultrasoundtherapie, chiropractie, hydrotherapie, acupunctuur, TENS, vochtige warmte en ijs.

Wat kun je zelf doen?

De genoemde behandelingen kunnen een positief effect hebben op je kwaliteit van leven. Voor zover mogelijk is het goed om hierbij zelf de regie te nemen. Als je actief kunt blijven en een positieve houding hebt, kun je de impact van pijn op je leven beperken.

Iedereen ervaart pijn op zijn eigen manier, niemand is hetzelfde. De meeste ziekenhuizen hebben een pijnpoli die je met jouw specifieke klachten kan helpen.