
Het gevoel alsof je in brand staat, iemand naalden in je steekt, beestjes over je lichaam lopen of iemand steeds in je rug duwt. Veel mensen met MS hebben last van dergelijke gevoelsstoornissen. Vaak blijkt dat de ziekte hiermee is begonnen als je terugkijkt op je eerste klachten. Hier lees je welke gevoelsstoornissen veel voorkomen, wat de oorzaken en gevolgen zijn en wat je eraan kunt (laten) doen.
Welke gevoelsstoornissen komen (veel) voor?
- Doof gevoel: een doof gevoel komt het meest voor. Je hebt bijvoorbeeld minder gevoel in je handen of je ene been voelt anders dan het andere. Het kan ook lijken alsof je been slaapt. Het dove gevoel kan ervoor zorgen dat je je hand of been niet of minder goed kunt gebruiken.
- Neurogene pijn: neurogene pijn is de meestvoorkomende pijn bij MS. Het is een constante, intens brandende of tintelende pijn, vooral in je benen of voeten.
- Jeuk: jeuk kun je zo’n beetje overal krijgen, aan beide kanten van je lichaam (bijvoorbeeld aan allebei je benen), maar ook aan één kant.
- ‘Teken van Lhermitte’: hierbij voel je een soort elektrische schok langs je rug, armen of benen wanneer je vooroverbuigt. Lees hier meer over het teken van LHermitte.
- ‘MS-hug’: een sterke, soms pijnlijke druk op je borstkas, alsof er een strakke band omheen zit. Lees hier meer over de MS-hug.
- Combinatie van gevoelsstoornissen: sommige mensen ervaren een combinatie van vreemde sensaties, zoals jeuk met een brandend of tintelend gevoel.

Foto: Martin de Bouter
Wat zijn de oorzaken?
Gevoelsstoornissen zijn een gevolg van de MS-schade aan zenuwen in je hersenen of ruggenmerg. Hierdoor ontstaat bijvoorbeeld vaak krachtsverlies in je spieren, wat kan leiden tot neurogene pijn. Jeuk heeft daarnaast nog andere oorzaken. Zo kunnen warmte en bepaalde bewegingen voor jeuk zorgen. Ook kan jeuk ontstaan als bijwerking van of allergische reactie op bepaalde medicatie.
Wat zijn de gevolgen?
Gevoelsstoornissen kunnen je dagelijks leven en je nachtrust behoorlijk beperken. Pijn kan je beletten om iets te gaan doen en zorgt onder meer voor vermoeidheid. Jeuk is vooral ontzettend irritant en zorgt ervoor dat je steeds wilt krabben. Daarmee kun je je huid kapotmaken en de wondjes die dan ontstaan, kunnen gaan ontsteken.
Een doof gevoel kan onder andere problemen geven met lopen, schrijven, koken of eten, afhankelijk van de plek waar het dove gevoel optreedt. Je moet voorzichtig zijn in de buurt van vuur, heet water of andere hittebronnen. Je kunt jezelf namelijk branden zonder dat je het doorhebt. Bij een doof gevoel in je gezicht moet je erop letten dat je tijdens het eten niet op je tong, je lip of de binnenkant van je wang bijt.
Welke behandelmethoden zijn er?
Therapie
Fysio- en oefentherapie kunnen helpen de pijn in je vermoeide spieren te verlichten. Daarnaast hebben veel mensen baat bij ontspanningstechnieken, zoals meditatie en diepeademhalings-oefeningen. Ook andere therapieën kunnen verlichting geven, waaronder meditatie, hydrotherapie (therapie met of in water) en acupunctuur.
Medicatie
Bij pijnlijke gevoelsstoornissen, jeuk of een branderig, prikkelend gevoel in armen of benen helpen gewone pijnstillers als paracetamol meestal niet. Medicijnen tegen epilepsie en antidepressiva kunnen in lage doses wel effectief zijn.
Wat kun je zelf doen?
Geen mens is hetzelfde, dus je moet zelf uitproberen wat voor jou het best werkt. Je behandelend arts of MS-verpleegkundige kan je hierbij ondersteunen. Probeer in elk geval actief en positief te blijven. Dan ben je beter in staat om de impact van een gevoelsstoornis op je leven te beperken. Bij jeuk is het belangrijk om te proberen niet te krabben, omdat dit tot ontstoken wondjes en littekens kan leiden.
Headerfoto: Martin de Bouter