Verlies van gehoor, reuk en smaak

Verlies van gehoor, reuk en smaak

Veranderingen in gezichtsvermogen en tastzin, zoals tintelingen en prikkels, branderig gevoel en jeuk zijn zo vaak onderwerp van gesprek bij MS, dat we dikwijls vergeten dat ook nog andere zintuigen kunnen worden aangetast.

Acuut gehoorverlies tijdens het verloop van MS is betrekkelijk zeldzaam. Wel komt het vermoedelijk veel vaker voor dan de gesuggereerde 10%. Tijdens de beginfase van MS komt gehoorverlies nog minder voor (1%) en dat doet dikwijls vermoeden dat een andere aandoening, die lijkt op MS, de oorzaak is.

Gehoorverlies kan op zichzelf staand voorkomen. Maar dit wordt sneller in verband gebracht met MS wanneer dit gepaard gaat met andere symptomen en tekenen vanuit de hersenstam. Die symptomen zijn bijvoorbeeld: duizeligheid, spierzwakte of gevoelsstoornissen aan één kant van het lichaam, zwakke gezichtsspieren, een gevoelstoornis tegenover de aangedane zijde van het lichaam of een gebrek aan coördinatie van een van de ledematen.

Eenzijdig gehoorverlies wijst meer op een oorzaak die met MS is verbonden, maar MS kan soms ook tweezijdig gehoorverlies veroorzaken. Veel patiënten melden klachten zoals tinnitus of een vol gevoel in het oor, waardoor ‘gehoorverlies’ korte tijd kan optreden. Hierbij kunnen toch functie en kwaliteit van het gehoor negatief worden beïnvloed.

Gehoorverlies wordt bijna altijd veroorzaakt door inflammatoire demyelinisatie in de hersenstam: op die plek is de isolerende beschermlaag van de zenuw door een ontstekingsreactie beschadigd. In de hersenstam is dat waar de gehoorzenuw (de achtste hersenzenuw) het centraal zenuwstelsel binnenkomt of in de gehoorbanen in de hersenstam. Heel vaak last hebben van gehoorverlies zou veel voorkomen wanneer het toegangsgebied en de baan van de gehoorzenuw erbij betrokken zijn. Weinig voorkomen van gehoorverlies past meer bij betrokkenheid van de gehoorbanen van de hersenstam.

Wanneer gehoorverlies acuut optreedt in MS, herstelt dit dikwijls weer samen met andere ‘relapse’-klachten na behandeling met een hoge dosis steroïden. Maar net als bij andere klachten is bij sommige mensen slechts sprake van een zeer gering herstel, zij worden nagenoeg doof. Er kunnen tests worden gedaan om te bepalen of het gehoorverlies wordt veroorzaakt door een probleem in de cochlea (het binnenoor en daardoor niet is veroorzaakt door MS) of de hersenstam (waarschijnlijk meer verband met MS). Maar deze tests zijn zelden noodzakelijk bij iemand die al bekend is met MS en last heeft van gehoorverlies.

Reuk en smaak

Veranderingen van reuk- en smaakzin worden vrij vaak gemeld bij mensen met MS. Bijna 2/3 van de mensen met MS is niet meer goed in staat geuren waar te nemen en te onderscheiden. Verandering van het reukvermogen kan ook wijzen op een symptoom van MS. Hierbij ziet men ofwel dat het reukvermogen is verminderd (hypogeusia), of dat onaangename abnormale geuren worden waargenomen. Bijvoorbeeld geuren die overkomen als de geur van benzine.

Zelden zal bij patiënten tegelijkertijd zowel een verandering van reukzin als van smaakzin voorkomen. In dat geval wordt eerder aan een andere aandoening gedacht, zoals een virale infectie of een gevolg van roken. Smaakverandering kan vele vormen aannemen, inclusief het onvermogen om alle smaken te proeven. Zo kunnen patiënten alleen zoete smaken proeven, alleen zure of bittere smaken of allebei (zuur en bitter).

Het abnormale smaakvermogen kan één of beide zijden beïnvloeden en wanneer het beide zijden beïnvloedt, kan het smaaktype aan beide zijden verschillend zijn. Dat wil zeggen: het proeven van zoet wordt beïnvloed aan de ene zijde, en zure en bittere smaken aan de andere zijde. In de meeste gevallen merken de mensen niet eens dat de smaakzin achteruit gaat als slechts een zijde wordt beïnvloed. Geurverlies of vervormde geur wordt gemakkelijker opgemerkt dan smaakverlies en dikwijls beïnvloedt het ook iemands smaakwaarneming.

Minder goed geuren waarnemen

Het aantal mensen met MS dat minder goed geuren kan waarnemen en onderscheiden neemt toe tijdens de duur van de aandoening en is gerelateerd aan de mate van afbraak van myelineVetachtige, witte stof die in de vorm van de zogenaamde myelineschede de zenuwvezels isolerend omhult. De myeline draagt bij tot een efficiënte zenuwgeleiding; bij myelinebeschadiging, zoals bij MS, loopt de zenuwgeleiding mank of is ze zelfs afwezig. Dit kan leiden tot diverse symptomen. Meer... (witte vlekjes zichtbaar op de MRI-scan) in de onderste frontale en temporale hersenkwabben. Niet zelden wordt vermindering van reukzin in verband gebracht met kwesties als controle over gevoelens of gedrag, bij de les blijven, planning van activiteiten en gedachten en het helemaal tot het eind doorvoeren ervan. Zowel verandering van smaakzin als van reukzin hebben een brede differentiële diagnose.

Veelvoorkomende omkeerbare oorzaken van verminderd reukvermogen zijn onder andere algemene verkoudheid en andere virussen in de luchtwegen, allergische ontsteking van de neus, chronische ontsteking van de bijholten, ondervoeding en roken. Andere oorzaken die gemakkelijk worden uitgesloten op basis van het verleden, onderzoek of beeldvorming zijn hoofdletsel, tumoren in de frontale hersenkwab of suprasellaire tumoren, normale veroudering, ziekte van Alzheimer en ziekte van Parkinson.

Infecties of medicijnen van invloed

Vermindering van smaak kan ook voorkomen bij algemene virusinfecties en roken, maar komt met name voor bij bepaalde medicijnen. De meeste mensen met MS kregen bijvoorbeeld een bittere smaak in de mond tijdens de toediening van een hoge dosis steroïden voor het behandelen van een schubeen terugval in - of opflakkering van - MS. Een een periode met klachten, die ook wel aanval of exacerbatie wordt genoemd. Meer.... Andere corrigeerbare oorzaken zijn bijvoorbeeld gebrek aan vitamine B12, zinkgebrek en droge mond. Dit kan ofwel een gevolg zijn van medicatie  of van een stoornis van de speekselklieren, zoals het syndroom van Sjögren.

Dus wanneer iemand u de volgende keer probeert wijs te maken dat gehoor, reuk of smaak niet door MS worden beïnvloed, laat hem dan dit artikel zien en breng hem de nodige kennis bij. Maar ga er nooit vanuit dat een kwaal waardoor de zintuigen worden beïnvloed, te maken heeft met uw MS zonder een grondige beoordeling van uw MS-specialist.

Bron: Loss of Hearing or Smell or Taste in Multiple Sclerosis – HealthCare Journey for Multiple Sclerosis