Behandeling met Dexamethason

Mensen met MS die met een plotselinge terugval, een exacerbatieeen terugval in - of opflakkering van - MS. Een een periode met klachten, die ook wel aanval of schub wordt genoemd. Meer... te maken krijgen, kunnen in het Academisch Ziekenhuis Groningen sinds een jaar of drie kiezen voor een behandeling met Dexamethasan. Dit middel kan ook in tabletvorm worden verstrekt en valt daarmee als patient-vriendelijke behandeling aan te merken.

Door: Prof.dr. J.H.A. De Keyser*

Exacerbaties worden gewoonlijk behandeld met een hoge dosis (500-1000 mg) in de ader gespoten, intraveneus Methylprednisolon, een corticosteroid. De duur van de behandeling varieert van drie tot tien dagen. In de meeste ziekenhuizen wordt de behandeling gedurende vijf dagen gegeven. Sommige neurologen geven in aansluiting ook een afbouwschema mee.

De reden waarom verschillende neurologen verschillende behandelingsschema’s hanteren is dat de optimale dosering en de duur van de behandeling nooit goed is onderzocht. Wel lijkt een lage dosis Methylprednisolon geen goed effect te hebben.

De intraveneuze behandeling vindt meestal plaats in het ziekenhuis of op de polikliniek. In sommige regio’s, zoals in het noorden van Nederland, zijn afspraken gemaakt met huisartsen om deze behandeling ook thuis te kunnen toedienen. De behandeling slaat niet steeds aan. In de meeste gevallen is evenwel een effect merkbaar vanaf de derde dag na het starten van de therapie.

Dexamethason

Het middel Dexamethason, eveneens een corticosteroid, wordt in de neurologieLeer van het centraal, perifeer en autonoom zenuwstelsel. Neurologie is de kennis van de somatische ziekten van het zenuwstelsel en hun behandeling. Meer... vaak gebruikt bij toestanden van hersenoedeem. Italiaanse onderzoekers hebben enige tijd geleden aangetoond dat bij exacerbaties van MS een behandeling met intraveneuze Dexamethason evengoed blijkt te zijn als een behandeling met intraveneuze Methylprednisolon. In de praktijk wordt Dexamethason vooral langs de orale weg toegedien, via de mond dus.

Het Academisch Ziekenhuis Groningen gebruikt sinds een drietal jaar orale Dexamethason voor de thuisbehandeling van exacerbaties van MS. Alhoewel dit niet dubbelblind is onderzocht, vond Groningen dat deze eenvoudige behandeling ook efficiënt werkt. Bij de keuze voor dit middel voelt het ziekenhuis zich ondersteund door de uitkomsten van de studies naar intraveneuze toediening van Dexamethason.

De artsen in Groningen gebruiken een dosis van 16 mg Dexamethason per dag gedurende 5 dagen. De neveneffecten zijn beperkt. Soms klaagt patient over wat maagklachten, opgezwollen of rood gelaat en slapeloosheid. Deze klachten verdwijnen na het staken van de behandeling. Meestal geeft het Ziekenhuis Groningen aan patiënten zelf de keus om te kiezen tussen een intraveneuze behandeling met Methylprednisolon in het ziekenhuis of eventueel thuis, of een thuisbehandeling met Dexamethason. De meeste patiënten kiezen het laatste.

Thuis

De meeste patiënten hebben ook thuis de nodige tabletten voor een kuur in hun bezit. Het voordeel is dat de behandeling na overleg met patiënt of de huisarts, zelfs voordat patiënt in het ziekenhuis kan worden gezien, reeds kan worden gestart.

Een ander voordeel is dat patiënt de tabletten mee kan nemen op reis, bijvoorbeeld in streken waar de medische hulp niet altijd aangepast is of ontoereikend is. In het geval dat er geen effect van de behandeling is waar te nemen, kan patiënt in aansluiting nog steeds een kuur met intraveneuze Methylprednisolon toegediend krijgen.

Van belang is dat als patiënten de behandeling reeds starten voordat ze door de neuroloog zijn gezien, dat de neuroloog zijn patiënt goed kent en er zeker van is dat er geen contra-indicaties ontstaan voor een dergelijke behandeling.

* Prof.dr. J.H.A. De Keyser is hoofd van de Afdeling Neurologie van het Academisch Ziekenhuis Groningen.

MenSen 2001, nr. 1