Pijnverlichting door Feldenkraistherapie

We weten allemaal inmiddels dat de bijverschijnselen die ontstaan door het hebben van MS vaak nog hinderlijker zijn dan de ziekte zelf. Je loopt bijvoorbeeld al tijden slecht, een beetje slepend en op den duur krijg je last van je rug. Spierstijfheid en pijnlijke heupen zijn vaak een gevolg daarvan. Op den duur gaat je nek ook irriteren want je probeert je lijf te ontzien, je wil die pijn niet en juist daardoor wordt die almaar erger, raar maar waar.

Door: Hanneke Douw

Fysiotherapie helpt je tijdelijk van die verschijnselen af, maar structureel verandert er weinig. Het is het proberen waard in zo’n geval eens langs te gaan bij een Feldenkrais-therapeut.

Wie en wat is Feldenkrais eigenlijk?

Feldenkrais is een therapie, ontwikkeld in de jaren dertig door Moshé Feldenkrais. Geboren in 1904 in Rusland, lange tijd in Parijs geleefd, gestorven in 1984 in Israël. Als fysicus, en oprichter van de eerste judoschool van Parijs in die tijd, ging hij zich hoe langer hoe meer verdiepen in de functie van het zenuwstelsel, in het bijzonder met betrekking tot bewegen. Door een knieblessure en het daarna weer opnieuw leren lopen ontdekte hij min of meer per toeval zichzelf weer te kúnnen leren lopen zonder pijn.

Hij gebruikte daarbij de kennis over de vroege ontwikkeling van het kind, de biologie en de taalontwikkeling van de mens. Als je kijkt naar de bewegingen van een kind dan gaan die heel soepel en vloeiend in elkaar over. Spelenderwijs ontdekt het de mogelijkheden van bewegen. Volwassenen zijn veel meer bezig met het bewegen zelf en letten eigenlijk vaak niet meer op hoe die bewegingen tot stand komen.

Feldenkrais ging ervan uit dat de mens een eenheid is van lichaam en geest. Bij pijn of ziekte is die eenheid verstoord. Mensen gaan zich anders bewegen om van de pijn verlost te worden maar nemen daarbij een steeds krampachtiger houding aan, die er alleen maar toe leidt dat de pijn erger wordt. Spieren verkrampen en verstijven en krijgen niet meer de kans zich te herstellen.

Ook stress speelt daarbij een grote rol. Het lichaam is uit balans, je voelt je niet goed en doordat je pijn voelt wordt de spanning in het lijf steeds groter. Ontspannen wordt steeds moeilijker, terwijl dat nou juist zo nodig is om weer te kunnen functioneren. De negatieve vicieuze cirkel waarin je zit is niet meer te keren.

Twee manieren

Kernpunt van de Feldenkrais-therapie – ook wel de Feldenkrais Methode genoemd – is mensen zich bewust te laten worden van de manier van bewegen en hoe dat wellicht anders zou kunnen, en door meer te ontspannen, dit alles in de hoop bij te dragen aan pijnverlichting en algeheel welbevinden.

Je kunt de therapie krijgen op twee manieren:

• In groepsverband: je krijgt dan van de therapeut een aantal oefeningen die zittend of liggend kunnen worden gedaan en die op een speelse manier nieuwe mogelijkheden van bewegen bieden.
• Individueel: bij deze methode krijg je naast een verbale instructie vaak ook een manipulatie met de handen. De therapeut laat dan voelen hoe een beweging anders zou kunnen uitgevoerd worden, minder belastend, en minder pijnlijk.

De MS-afdeling Amsterdam bood mensen met MS twee jaar geleden een sessie aan, en daaruitt is inderdaad gebleken dat pijnklachten en spierverkrampingen duidelijk afnamen na een behandeling door een gediplomeerd therapeute.

Veel fysiotherapeuten in het land hebben inmiddels een opleiding tot Feldenkrais-therapeut gevolgd.

Kijk voor meer informatie op www.feldenkrais.nl.
Of bel met een deskundige arts, bijvoorbeeld Louis Debets: 024-3978277. Of mail hem: louis.debets@wxs.nl.
Of lees het boek Moshé Feldenkrais: Bewustwording door bewegen (uitgeverij De Vriesenborch in Haarlem).

Eerder verschenen in v/h@mensen.nl 2002 nr 2