
Samenstelling opruimende veelvraatcellen ingewikkelder bij mens dan bij dier. Macrofagen zijn cellen in ons afweersysteem die zich gedragen als opruimende veelvraten. Ze eten ziektemakers – zoals bacteriën en virussen – en beschadigde cellen op.
Samenvatting proefschrift: Daphne Y.S. Vogel
Vanuit dieronderzoek weten we dat deze cellen aanvallend of beschermend zijn. De beschermende variant zou een aangrijpingspunt kunnen zijn voor nieuwe MS-therapieën. Daphne Vogel ontdekte dat het bij mensen niet zo zwart-wit is. Bij mensen zijn de cellen er in veel meer varianten dan alleen puur aanvallend of beschermend.
Macrofagen spelen een belangrijke rol bij de ziekte multiple sclerose (MS) omdat ze in grote getale betrokken zijn bij de ontstekingen die MS veroorzaakt. Uit dieronderzoek weten we dat deze cellen in twee varianten bestaan. De zogenaamde M1-variant maakt de schade erger (‘aanvallend’), terwijl de M2-variant de ontsteking en het ontstaan van schade juist tegengaat (‘beschermend’). De M2-variant zou daarom een aangrijpingspunt kunnen zijn voor een nieuw medicijn tegen MS. Vogel ontdekte alleen dat het bij mensen veel ingewikkelder is.
Van dier naar mens
De situatie bij mensen is niet zo zwart-wit als bij dieren. ”Bij mensen zijn de cellen er in veel meer varianten dan alleen puur aanvallend of beschermend. De cellen kunnen bij mensen zowel aanvallende als beschermende eigenschappen hebben.” Uit eerder onderzoek blijkt dat macrofagen verschillend kunnen ‘opgroeien’ en dat ze afhankelijk van hun opvoeding zich aanvallend of beschermend gedragen. Vogel heeft weefsel uit hersenen van overleden MS-patiënten en gezonde donoren onderzocht en ontdekte dat er aan aantal kenmerken zijn die het makkelijker maken om te bepalen welke eigenschappen zo’n cel heeft.
Aanwezigheid beschermende cellen
Vervolgens heeft Vogel gekeken wat voor soort macrofagen zich bevinden in het brein, in het ruggenmerg en in de oogzenuw van MS-patiënten vergeleken met gezonde patiënten. Ze zag geen beschermende cellen in de MS-ontstekingen in de hersenen van mensen met MS, maar wel de aanvallende cellen. De beschermende cellen zaten wel in de bloedvaten in de hersenen van mensen met MS.Vogel denkt dat het mogelijk moet zijn om de beschermende cellen ook in de hersenente brengen en dat dit genezing teweeg zou kunnen brengen. In vervolgonderzoek zou dan wel eerst een goede methode moeten worden gevonden om een puur beschermende cel ‘op te voeden’.
Proefschrift: Macrophage/Microglia Plasticity in Multiple SclerosisZiekelijke verharding van weefsel. Bij MS gaat het om de vorming van verspreide harde plekken in hersenen en ruggenmerg. Meer...
Promotoren: prof.dr. C.D. Dijkstra, prof.dr. S. Amor
Curriculum Vitae
Personalia:
Naam: Daphne Yvette Sietske Vogel
Geboren: Haarlem, 1983
Opleiding:
2001 – 2002 Biomedische Wetenschappen UvA, propadeuse
2002 – 2010 Geneeskunde AMC
20-02-2015 VU Amsterdam
De reden waarom ik MS onderzoek heb gekozen, komt van mijn interesse in de neurologieLeer van het centraal, perifeer en autonoom zenuwstelsel. Neurologie is de kennis van de somatische ziekten van het zenuwstelsel en hun behandeling. Meer... vanuit mijn studie geneeskunde, het is fascinerend dat je met lichamelijk onderzoek bij een patiënt kunt bepalen waar de afwijking zit in het centraal zenuwstelsel.
Ik heb mijn wetenschappelijke stage aan het Karolinska Instituut in Stockholm gedaan naar de erfelijkheid van MS. Dit heeft mijn interesse in MS zodanig aangewakkerd (onder andere doordat de meningen over het ontstaan van MS zo verdeeld zijn), dat ik na mijn co-schappen graag weer verder onderzoek naar MS wilde doen.