Conditietraining vermoeidheidsklachten

Ruim 80% van de mensen met MS ervaart ernstige vermoeidheidsklachten. Zij komen in een vicieuze cirkel van inactiviteit, slechtere conditie, toename vermoeidheid en nog minder doen. Kunnen we met conditietraining ernstige vermoeidheidsklachten van MS patiënten verminderen?

Promotie 29 juni 2016: Martin Heine

Ruim 80% van de patiënten met multiple sclerose, ervaart ernstige vermoeidheidsklachten. Patiënten komen in een vicieuze cirkel van inactiviteit, slechtere conditie, toename vermoeidheid, en nog minder doen. Inactiviteit brengt ook een scala aan secundaire gezondheidsproblemen met zich mee die de kwaliteit van leven en progressie van de MS negatief kunnen beïnvloeden.

Martin Heine onderzocht voor zijn promotie op 30 juni de fitheid van patiënten met MS die zich erg vermoeid voelden. Het promotieonderzoek van Heine was onderdeel van de TREFAMS studie.

In dit onderzoek bekeek Heine of een hoog-intensieve training voor het verbeteren van de conditie een positief effect heeft op de vermoeidheidsklachten en leidt tot verbeteringen in maatschappelijk functioneren.

Negentig patiënten met MS werden middels loting toegewezen aan een 16-weken durende trainingsbehandeling (3x in de week) of een controlebehandeling. Uit de metingen bij aanvang van de studie bleek dat patiënten met MS een lage fitheid hebben. Hoog-intensieve training was haalbaar en veilig. Bovendien was de vermoeidheid na afloop van de behandeling met grofweg 11% afgenomen in de trainingsgroep t.o.v. de controlebehandeling.

Echter dit effect was te klein om klinisch relevant te zijn. Er werden dan ook geen effecten gevonden op maatschappelijke participatie, kwaliteit van leven, loopvaardigheid, en andere secundaire uitkomsten. Daarnaast was het effect 10 weken na de behandeling reeds weer verdwenen.

De conclusie is dan ook dat:

• de fitheid van patiënten met MS, ook van de patiënten met minimale neurologische beperkingen, gemiddeld genomen laag is;
• dat hoog-intensieve training voor een groot deel van deze patiënten haalbaar is en
• dat er positieve effecten te verwachten zijn van de training op algemene gezondheid en fitheid, maar niet op de ervaren vermoeidheidsklachten.

Toekomstig onderzoek zou zich kunen richten op:

• het beter in kaart brengen en meten van vermoeidheid en/of
• we op voorhand kunnen herkennen welke patiënten mogelijk baat hebben bij de training en welke niet.

De TREFAMS studie staat voor TReating FAtigue in MS. Dat is een multicenterstudie waarbij het effect van drie behandelingen op ernstige vermoeidheid bij MS werd bestudeerd: cognitieve gedragstherapie, conditie training en energiemanagement. Professor Vincent de Groot, revalidatiearts bij VUmc, was penvoerder van dit project dat gefinancierd is door een subsidie van ZonMw.

Proefschrift: Treating fatigue in multiple sclerosisZiekelijke verharding van weefsel. Bij MS gaat het om de vorming van verspreide harde plekken in hersenen en ruggenmerg. Meer... – aerobic training

Promotor(es): Prof.dr. Anne Visser-Meily, Prof.dr. Gert Kwakkel