Oudere stamcellen bij PP-MS

Oudere stamcellen bij PP-MS

Stamcellen van mensen met PP-MS lijken ouder dan die van gezonde mensen. Die stamcellen blijken ook nog eens de vorming van myeline-vormende cellen te blokkeren.

Stamcellen kunnen uitgroeien tot allerlei specifieke cellen, die dan verschillende structuren en weefsels kunnen vormen. Bij kloning experimenten is een manier gevonden om specifieke cellen weer terug te brengen naar de non-specifieke staat; dit noemen we pluripotente stamcellen. Die pluripotente cellen kunnen weer opnieuw uitgroeien tot specifieke cellen, zoals bijvoorbeeld neurale (voorloper-)cellen. Daarmee zouden opnieuw zenuwbanen kunnen worden opgebouwd.

Echter, onderzoekers uit de Verenigde Staten zagen eerder al in hun laboratorium, dat zulke opnieuw-gevormde neurale voorlopercellen van mensen met primair progressieve MS (PPMSPrimair Progressieve MS (PPMS) is de minst voorkomende vorm van multiple sclerose (MS). Deze vorm komt bij maar vijf procent van de mensen met MS voor. Bij PPMS is je ruggenmerg aangetast en merk je direct vanaf het begin achteruitgang: beide benen verstijven en verzwakken. Ook merk je dat de kracht in je benen steeds minder wordt. Opvallend is dat PPMS geen aanvallen kent. De eerste symptomen ervaar je vaak pas na je veertigste.) de rijping van myeline-vormende cellen (oligodendrocyten) blokkeerden. Als hetzelfde proces bij cellen van gezonde mensen werd uitgevoerd, ontstonden er wel gewoon myeline-vormende cellen. De neurale voorlopercellen van mensen met PP-MS zagen er opvallend genoeg ook ouder uit dan die van gezonde mensen.

Zowel de voorlopercellen in witte stofEen in de biochemie vóórkomende natuurlijke en scherp te onderkennen en te beschrijven chemische stof, bijvoorbeeld het aminozuur alanine (C3NO2H8), glucose (C6O6H12) als bestanddeel van glycogeen enz. enz. laesies van overleden mensen met PP-MS als de voorlopercellen die in het laboratorium waren geproduceerd, zagen er ouder uit dan bij gezonde mensen.

Door toevoeging van het medicijn rapamycin (een medicijn tegen afstoting na orgaantransplantatie) verdwenen die ouderdomsverschijnselen van de cellen en werden de myeline-vormende cellen ook weer gewoon geproduceerd.

Boosdoener

Een eiwiteen chemische stof, die is opgebouwd uit een aaneenschakeling van kleine moleculen (aminozuren. Die bevatten als kenmerk alle stikstof. Van die aminozuren zijn er 20 verschillende. De volgorde waarin ze aan elkaar geknoopt worden is geregeld vanuit de kernen van de cellen volgens een daarin opgeslagen vaste volgorde van 4 stoffen, de 'basen'. De volgorde waarin de basen aan elkaar geknoopt zijn is dus bepalend voor de samenstelling van een eiwit. Zo'n streng basen vormt samen een molecuul DNA. Het bevindt zich in één van de kernlissen in de kern -zie chromosomen. Een hoofdtaak van eiwitten is het regelen van de stofwisseling - zie enzymen. Eiwitten kunnen ook dienen als bouwmateriaal voor het lichaam. Ze maken dan onderdeel uit van de stofwisseling. genaamd HMGB1 bleek de boosdoener bij het blokkeren van de myeline-vormende cellen en de veroudering in de neurale voorlopercellen. In de witte stof laesies van (overleden) mensen met PP-MS bleek de concentratie van het eiwit HMGB1 verhoogd.

De onderzoekers concluderen nu, dat de verouderde stamcellen van mensen met PP-MS en het eiwit HMGB1 bijdragen aan het verlies van myelineVetachtige, witte stof die in de vorm van de zogenaamde myelineschede de zenuwvezels isolerend omhult. De myeline draagt bij tot een efficiënte zenuwgeleiding; bij myelinebeschadiging, zoals bij MS, loopt de zenuwgeleiding mank of is ze zelfs afwezig. Dit kan leiden tot diverse symptomen.. Dit is een aanknopingspunt om verder te kunnen zoeken naar manieren om de myeline weer te kunnen herstellen.

Bron: Nicaise AM, Wagstaff LJ, Willis CM, Paisie C, Chandok H, Robson P, Fossati V, Williams A, Crocker SJ; Farmington, Connecticut, Verenigde Staten; Edinburgh, UK
Proc Natl Acad Sci U S A. 2019 Mar 25
Samenvatting: www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30910981