De omvang van de hersenen van mensen met de schubvorm van MS neemt af met ruim een kubieke centimeter per maand. Dit is aanzienlijk sneller dan bij gezonde mensen.
Het is bekend, dat de hersenmassa van mensen met MS op den duur kleiner wordt dan dat van gezonde mensen. Onderzoekers van de farmaceutische firma Biogen Idec deden metingen om de mate van achteruitgang van hersenvolume bij MS in kaart te brengen.
Zij maakten gedurende dertien maanden elke maand MRI-scans van de hersenen van 74 mensen met RRMSRelapsing Remitting Multiple Sclerose (RRMS) is een vorm van MS, waarbij perioden met klachten worden afgewisseld door perioden van geheel of gedeeltelijk herstel.. Alle personen werden in die periode tegen MS behandeld: een deel met interferon-beta 1b (Betaferon), en een deel met glatirameer acetaat (Copaxone).
De onderzoekers berekenden het hersenvolume uit de MRI-scans. Verder keken ze of de MS actief was door het aantal actieve laesies te tellen en door te bepalen hoeveel gadoliniumEen marker voor lekkage van de bloed-hersenbarrière. Gadolinium geeft een signaal op een MRI-beeld. Gadolinium kan de bloed-hersenbarrière niet passeren. Een gadolinium-signaal op een MRI-beeld na het inspuiten van gadolinium in het bloed, betekent dus dat het gadolinium via een lek in de bloed-hersenbarrière het centrale zenuwstelsel moet zijn binnengekomen. Gadolinium wordt ook gebruikt als contrastmiddel bij MRI-scans. Door lokale veranderingen in het vaatbed van weefsels worden deze beter zichtbaar in een MRI-scan. Na afloop van het MRI-onderzoek wordt het complex geleidelijk door de nieren uitgescheiden. Ook wordt gadolinium gebruikt om bloedvaten zichtbaar te maken. er door de bloed-hersen barrière was gekomen.
Bij alle personen zagen ze een afname van het hersenvolume met gemiddeld 1,1 kubieke centimeter per maand. In perioden van actieve MS-ontstekingen in de MRI-scans, was de afname van het volume tijdelijk nog groter.
In een overzichtsartikel in 2009 vermelden Canadese onderzoekers dat het volume van de hersenen normaal het hoogst is bij twintigers en daarna bij gezonde mensen vanaf gemiddeld ruim 1500 kubieke centimeter tot het zeventigste jaar met ongeveer 2 cm3 per jaar afneemt. Daarbij melden zij dat er weliswaar een verband bestaat tussen hersenmassa en cognitieve vermogens, maar dat dit verband niet sterk is.
Bronnen: Cheriyan J, Kim S, Wolansky LJ, Cook SD, Cadavid D.
MS Clinical Development Group, Biogen Idec,Cambridge, MA 02142
Archives of Neurology 2012 Jan;69(1):82-8.
J. Philippe Rushton and C. Davison Ankney
Departments of Psychology and Biology, University of Western Ontario, London, Ontario, Canada
International Journal of Neuroscience 2009 April; 119(5): 692–732.