Combinatie biomerkers voorspelt MS

Gehaltes in liquor van de MS-merker NAA (neuron-specifieke-acetylaspartaat) zijn niet abnormaal bij mensen met beginnende MS, maar dalen naarmate de ziekte vordert. In combinatie met het meten van het gehalte en de aard van zogenaamde neurofilament-eiwitten levert het NAA-gehalte informatie over de schade aan axonen in verschillende stadia van MS.

Onderzoekers van de Vrije Universiteit hadden al eerder aanwijzingen gevonden dat de stofEen in de biochemie vóórkomende natuurlijke en scherp te onderkennen en te beschrijven chemische stof, bijvoorbeeld het aminozuur alanine (C3NO2H8), glucose (C6O6H12) als bestanddeel van glycogeen enz. enz. NNA een goede voorspeller (biomerker) voor het erger worden van MS zou kunnen zijn. Zij deden nader onderzoek. Tegelijkertijd wilden de onderzoekers de voorspellende waarde vergelijken met andere biomerkers, die bij zenuwschade vrijkomen, zoals eiwitsoorten in de zenuwen, met name neurofilament- en tau-eiwitten.

De onderzoekers maten drie dingen in liquor: de hoeveelheid NAA, neurofilament- en tau-eiwit.

De onderzochte groep mensen was van een complexe samenstelling:
38 hadden de diagnose CISClinically Isolated Syndrome (CIS) is een eerste episode van neurologische symptomen veroorzaakt door ontsteking en demyelinisatie in het centrale zenuwstelsel. De episode, die per definitie ten minste 24 uur moet duren, is kenmerkend voor multiple sclerose, maar voldoet nog niet aan de criteria voor een diagnose van MS, omdat mensen die een CIS ervaren al dan niet doorgaan met het ontwikkelen van MS., een mogelijk beginnende MS, en verder waren er:
42 met de schubvorm van MS (RRMSRelapsing Remitting Multiple Sclerose (RRMS) is een vorm van MS, waarbij perioden met klachten worden afgewisseld door perioden van geheel of gedeeltelijk herstel.)
28 met Secondair Progressieve MS (SPMSSecundair Progressieve MS (SPMS) Vorm van MS waarin (bijna) geen aanvallen meer voorkomen, maar lichaamsfuncties wél beschadigd kunnen raken.)
6 met Primair Progressieve MS (PPMSPrimair Progressieve MS (PPMS) is de minst voorkomende vorm van multiple sclerose (MS). Deze vorm komt bij maar vijf procent van de mensen met MS voor. Bij PPMS is je ruggenmerg aangetast en merk je direct vanaf het begin achteruitgang: beide benen verstijven en verzwakken. Ook merk je dat de kracht in je benen steeds minder wordt. Opvallend is dat PPMS geen aanvallen kent. De eerste symptomen ervaar je vaak pas na je veertigste.)

De controlegroepen :
18 zonder onstekings-neurologische ziekte
39 met ontstekings-neurologische ziekte (geen MS)
28 zonder neurologische ziekte

Mensen met SPMS hadden een lager gehalte NAA dan de controlegroep en de groepen patiënten met CIS en patiënten met RRMS. Het gehalte bij de CIS-groep en de RRMS-groep was hetzelfde.

De gehaltes van alle eiwitten uit axonen vertoonden een verband met de mate van ziekte-activiteit. Lichte neurofilamenten waren bij patiënten met CIS al verhoogd, vooral bij hen die later MS kregen. De zware neurofilamenten kwamen het meeste voor bij patiënten met SPMS. De hoeveelheid tau-eiwit verschilde niet bij gezonde mensen en patiënten met MS.

Bron: Teunissen CE, Iacobaeus E, Khademi M, Brundin L, Norgren N, Koel-Simmelink MJ, Schepens M, Bouwman F, Twaalfhoven HA, Blom HJ, Jakobs C, Dijkstra CD‘oppervlakte-eiwit’, specifiek aanwezig (als label) op bloedcellen . De diverse CD-eiwitten worden onderscheiden met een nummer bijvoorbeeld CD4, CD24, CD80.- VU University Medical Center,Amsterdam, The Netherlands.
Neurology 2009 Apr 14;72(15):1322-9

Samenvatting