10 tips over zwangerschap en MS

10 tips over zwangerschap en MS

Mensen met MS die een kinderwens hebben, lopen vaak rond met veel vragen. Kan ik veilig zwanger worden? Wat kan ik verwachten tijdens de zwangerschap en bevalling? Is gezinsuitbreiding wel verstandig als een van de ouders MS heeft? De volgende 10 tips helpen je bij deze belangrijke levenskeuze.

Door Marieke Oosterom

1.  Streef je droom na

Als een kindje altijd jullie droom is geweest en jij altijd zeker hebt geweten dat je ooit moeder of vader wilde worden, laat je dan niet afschrikken door je MS. Een chronische ziekte maakt je niet automatisch ongeschikt als ouder en er zijn altijd oplossingen te vinden voor eventuele praktische moeilijkheden.

Als vrouw met MS heb je geen verhoogde kans op complicaties bij de zwangerschap of bevalling. Kinderen van een ouder met MS lopen wel meer risico later ook MS te ontwikkelen, maar met 2 tot 4% is deze kans nog steeds heel klein. Voor de algemene bevolking is dit risico ongeveer 0,2%.

2.  Praat met je neuroloog

Als je weet dat je ooit moeder wilt worden, bespreek dit dan zo vroeg mogelijk met je neuroloog. Ook wanneer je pas over een paar jaar zwanger wilt worden. De timing van je zwangerschap is namelijk belangrijk en de neuroloog kan je hierover informeren. Leeftijd, ziekteprogressie en mate van beperking zijn belangrijke factoren bij een voorspoedige zwangerschap. Net zoals hoe actief je MS is.

3.  Plan je ziekteremmers

Het beste moment om zwanger te worden is als de MS niet actief is. Daarom is het belangrijk medicijnen te nemen die jouw MS remmen en zoveel mogelijk stilleggen voordat je actief gaat proberen zwanger te worden. De meeste ziekteremmende medicijnen mag je niet nemen als je zwanger bent, daarom is het belangrijk dat de MS daarvoor al zoveel mogelijk onder controle is. Mogelijk vereisen jouw medicijnen een uitwasperiode voor je zwanger mag worden. Maak daarom samen met je neuroloog een plan.

Gelukkig hebben veel vrouwen minder of geen last van hun MS tijdens de zwangerschap. Na de vierde maand zwangerschap wordt ook de kans op een schubeen terugval in - of opflakkering van - MS. Een een periode met klachten, die ook wel aanval of exacerbatie wordt genoemd. Meer... kleiner. Na de zwangerschap komt de MS meestal weer in dezelfde mate terug als ervoor. In de eerste drie maanden na de bevalling kan MS erg actief zijn en is er een verhoogde kans op schubs. Daarom is het belangrijk om na de bevalling zo snel mogelijk weer met MS-medicatie te starten.

4.  Neem supplementen

Alle vrouwen die zwanger willen worden, krijgen het advies foliumzuur en vitamine D-supplementen te nemen. Dit geldt ook voor vrouwen met MS. Uit onderzoek blijkt dat er in bepaalde maanden van het jaar meer mensen worden geboren die later MS ontwikkelen. Onderzoekers vermoeden dat dit samenhangt met een vitamine D-tekort bij de moeders tijdens de zwangerschap. Nog een reden om dit supplement te nemen.

5.  Overleg met je verloskundige

Wanneer je zwanger bent, is het belangrijk om aan je verloskundige te vertellen dat je MS hebt. Je kunt dan bijvoorbeeld extra controlemomenten krijgen en zult doorverwezen worden naar een gynaecoloog. De bevalling zal plaatsvinden in het ziekenhuis onder begeleiding van de gynaecoloog. Wanneer je verloskundige niet eerder een zwangere MS-patiënt heeft behandeld, overleg dan met elkaar of jullie er beiden genoeg vertrouwen in hebben dat zij of hij je begeleidt.

6.  Maak een geboorteplan

Bij iedere zwangerschap is het belangrijk een geboorteplan te maken. Hierin staat hoe je het liefst ziet dat de bevalling verloopt, wat je wél wilt en wat je zeker niet wilt. Tijdens de bevalling kunnen zorgverleners dit raadplegen en is iedereen op de hoogte van je wensen. Als je MS hebt is dit extra belangrijk. De bevalling zal in ieder geval in het ziekenhuis plaatsvinden en misschien heb je extra hulp nodig. Als je veel last hebt van bijvoorbeeld vermoeidheid of spasticiteit, kun je verzoeken om al tijdens de vroege fase van de bevalling een ruggenprikMet de ruggenprik is mogelijk in sommige gevallen een eerdere definitieve diagnose MS te stellen. De lumbale punctie, zoals de ruggenprik officieel heet, is een oude methode om hersenvocht uit te nemen, teneinde dit nader te bestuderen op bijvoorbeeld eigenschappen van MS. Zie ook lumbaalpunctie. Meer... te krijgen. Denk hier vooraf over na. Alle reguliere vormen van pijnbestrijding vormen geen verhoogd risico voor mensen met MS of hun baby.

7.  Borstvoeding ja of nee?

Borstvoeding is de beste voeding voor baby’s, zeker de eerste 6 maanden. Het geven van borstvoeding kan echter veel vergen van een moeder met MS. Baby’s moeten iedere paar uur drinken, ook ’s nachts. Als de baby borstvoeding krijgt, kan alleen de moeder die geven (direct, dan wel door middel van afkolven). Dit kan bijzonder vermoeiend zijn naast alle andere zorgtaken voor een jonge baby.

Bovendien kun je zolang je borstvoeding geeft geen MS-remmende medicatie nemen. De borstvoedingsfase werkt soms enigszins ziekteonderdrukkend, maar dit is niet vergelijkbaar met de effectiviteit van medicijnen. Het is dan ook verstandig realistisch na te denken over het al dan niet geven van borstvoeding.

8.  Schakel je netwerk in

Er komt veel op je af als je net moeder of vader bent geworden. Dit geldt voor iedereen, maar MS is een versterkende factor. Probeer daarom vooraf in te schatten of jullie extra hulp nodig hebben wanneer de kraamhulp is vertrokken en wanneer het ouderschapsverlof afloopt. Hebben jullie familieleden of goede vrienden die structureel willen helpen? Kunnen buren bijspringen door af en toe voor jullie te koken in de kraamtijd of een boodschap te doen? Als je meer hulp nodig hebt dan je netwerk kan leveren, kun je mogelijk aanspraak maken op ondersteuning vanuit de WMO. Je kunt dit aanvragen bij de gemeente.

9.  Luister naar je lijf

Het kan soms moeilijk zijn om te bepalen of iets wordt veroorzaakt door de zwangerschap, het jonge ouderschap of de MS. Ja, vermoeidheid hoort bij zwangerschap en de kraamtijd, maar bijvoorbeeld motorische klachten en slecht zicht niet. Luister naar je lijf en trek aan de bel bij je zorgverleners als je iets niet vertrouwt.

10.  Wees flexibel en praktisch

Nieuw ouderschap is een hectische tijd. Je kunt je op veel dingen voorbereiden en dat is ook belangrijk, maar toch zul je onverwachte situaties tegenkomen. Wees flexibel als iets niet gaat zoals je had verwacht of gewild. Zoek naar praktische oplossingen in plaats van vast te houden aan onhaalbare idealen. Geniet van de mooie momenten. Die bieden je houvast als het even minder lekker gaat.

Naar inhoudsopgave MSzien 2022-4