Rechten en plichten van een werknemer

Naar aanleiding van het artikel van advocaat Mark Diebels op MSweb ‘Vragen naar ziekteverzuim tijdens de sollicitatie’, heeft MSzien hem gevraagd naar de rechten en plichten van een werknemer met MS. Wat moet je als werknemer doen als je de diagnose MS krijgt of je hebt al MS en je klachten spelen op? Ben je verplicht het bekend te maken? En heb je recht op bijvoorbeeld aangepast werk of zijn de gevolgen voor eigen rekening? Mark Diebels legt het ons uit.

Door: Isabelle de Jong

Stel, je hebt een goede baan, een vaste aanstelling en je krijgt de diagnose MS. Wat dan? Stoppen met werken? Alleen als het echt niet anders kan. Er zijn namelijk andere mogelijkheden en één ding is zeker, je werkgever mag je niet ontslaan omdat je MS hebt. Als je klachten je werk niet beïnvloeden, hoef je deze ook niet kenbaar te maken.

Arbeidsongeschiktheid

“De werkgever heeft geen recht op medische informatie, simpelweg omdat dat onder privacy valt én omdat hij daarmee toch niets mag doen. Waar de werkgever wel recht op heeft is om te weten of de werknemer arbeidsongeschikt is,” vertelt Mark Diebels, advocaat gespecialiseerd in het arbeidsrecht. “Als je wel hinder in je werk ondervindt of je kunt het werk in het geheel niet meer uitvoeren, dan zul je de stap moeten zetten om het je werkgever te vertellen. Juridisch is als uitgangspunt dus niet de ziekte van belang, maar de arbeidsongeschiktheid. Een arts of specialist stelt vast of iemand ziek is; een bedrijfsarts bepaalt echter of iemand daardoor ook arbeidsongeschikt is. Als een zieke werknemer het niet eens is met de opvatting van de bedrijfsarts, dan kan hij altijd een deskundig oordeel bij het UWV aanvragen. Dat oordeel weegt zeer zwaar,” aldus Mark Diebels.

Drie belangrijke regels

Is iemand arbeidsongeschikt dan zijn er volgens Mark Diebels drie regels belangrijk:
1. De werknemer blijft recht houden op loondoorbetaling tijdens arbeidsongeschiktheid. Minimaal 70%, maar vaak 100% voor twee jaar.
2. In tegenstelling tot wat veel mensen denken: de werknemer kan wél worden ontslagen tijdens ziekte, maar alleen om redenen die los staan van de ziekte. Bij een reorganisatie kan bijvoorbeeld ook de werknemer met MS van wie de werkplek vervalt, ontslag krijgen. De werkgever kan echter geen ontslag geven in geval de kosten van langdurig ziekteverzuim te hoog oplopen. In de regel komt ontslag dan pas na twee jaar aan de orde.
3. Ten slotte gaan bij arbeidsongeschiktheid reïntegratieplichten lopen, beter bekend onder de naam ’Wet verbetering poortwachter’. Zowel werkgever als werknemer moeten werken aan een zo snel mogelijke terugkeer naar het werk. De werkgever is daarbij in redelijkheid verplicht een werkplek aan te passen of zelfs een nieuwe passende werkplek te creëren. Is dat onmogelijk dan moet, zeker vanaf één jaar ziekte, actief worden gezocht naar passende mogelijkheden bij een andere werkgever. Praktisch heel lastig want wie zet een chronisch zieke aan het werk?

Aanvullende beschermingsregels

Deze regels gelden voor arbeidsongeschikten in het algemeen. Mark Diebels vertelt dat er voor chronisch zieken, zoals die met MS, aanvullend nog bijzondere regels gelden. “Vanuit Europa is een aantal speciale beschermingsregels opgesteld die ook in Nederland gelden. Allereerst moet een werkgever, die weet dat een werknemer MS heeft, alleen daarom al doeltreffende aanpassingen verrichten aan de werkplek. Zo’n aanpassing kan bijvoorbeeld zijn: tijd geven om tussendoor te rusten, hulpmiddelen ter beschikking stellen en dergelijke.”

Het kan dus voordelig zijn om op je werk aan te geven dat je MS hebt. Toch kan het ook nadelig zijn. Het is bij wet verboden om benadeeld te worden vanwege je ziekte. Dit kan bijvoorbeeld zijn dat je bepaalde opdrachten of een promotie niet krijgt, maar ook dat je ontslagen wordt. Maar hoe bewijs je dat dit de achterliggende reden is van jouw werkgever? Volgens Mark Diebels helpt de wet hierin. “Als de werknemer het vermoeden dat chronische ziekte een rol speelt in een beslissing hard kan maken, dan moet de werkgever bewijzen dat de chronische ziekte niet de reden is. Lukt dat bewijs niet, dan gaat bijvoorbeeld het ontslag niet door.”

Conclusie

Niet het ziek zijn is de issue, maar het arbeidsongeschikt zijn. Als dat zo is dan heb je recht op ontslagbescherming, loondoorbetaling, recht op aanpassing van de werkplek of ondersteuning bij het vinden van een andere functie binnen of buiten het bedrijf.

Kijk voor meer informatie over dit onderwerp op:
www.kzoadvocaten.nl/advocaten/mark-diebels
https://www.arboportaal.nl/onderwerpen/zieke-werknemer

MSzien jaargang 10, december 2011 (4)