Met MS de weg op

Met MS de weg op

De auto biedt veel vrijheid, maar alleen aan het voertuig heb je niets. Om de wegen te mogen bestormen is een rijbewijs essentieel. We willen immers geen ongelukken! Voor de gezonde mens hoeft het behalen of verlengen van een rijbewijs geen probleem te zijn, maar voor mensen met MS kan het wel problematisch zijn.

Door: Janneke Ongering

Renee heeft haar rijbewijs gehaald jaren voordat bij haar de diagnose MS werd gesteld. Toen zij haar rijbewijs moest verlengen, heeft ze geen enkele medische vraag gekregen en kreeg ze zonder problemen opnieuw haar roze pas. Renee heeft weinig tot geen last van haar MS, ze ondervindt geen problemen bij het besturen van haar auto en dus kan ze zonder gevaar de weg op.

Maar toen later haar zusje Michelle aan de rijlessen begon had deze wel al de diagnose MS gekregen. En hoewel haar situatie gelijk is aan die van haar zus was het voor Michelle een stuk lastiger om uiteindelijk het rijbewijs in ontvangst te mogen nemen.

Renee kon zonder extra moeite haar rijbewijs verlengen voor de volgende tien jaar, terwijl Michelle flink wat keuringen moest doorstaan die uiteindelijk een rijbewijs voor slechts vijf jaar opleverde. Wordt hier met twee maten gemeten?

Rijbewijs halen

Een rijbewijs vraag je aan bij de gemeente. Je hebt daarvoor drie verklaringen nodig:
1. een Eigen Verklaring
2. een Verklaring van Rijgeschiktheid
3. een Verklaring van Rijvaardigheid

Een Eigen Verklaring vul je in voordat je het rijexamen aflegt. In een Eigen Verklaring staat een tiental vragen zoals: Lijdt u of hebt u geleden aan evenwichtsstoornissen of duizelingen? En: Bent u onder behandeling of onder behandeling geweest voor een psychiatrische stoornis, een hersenziekte of een ziekte van het zenuwstelsel? Allerlei medische vragen, die bij het verlengen van een rijbewijs dus niet worden gesteld. Renee heeft destijds op elke vraag ‘nee’ kunnen antwoorden, maar Michelle was genoodzaakt enkele vragen te beantwoorden met ‘ja’. En dat heeft flink wat gevolgen voor haar gehad.

Als MS-patiënt zul je op de vragen in de Eigen Verklaring altijd minimaal één keer ‘ja’ moeten antwoorden. Omdat dit antwoord gevolgen kan hebben voor de mate waarin je geschikt bent om deel te nemen aan het verkeer, moet een arts deze toelichten. De arts moet in de toelichting duidelijk maken in hoeverre jij door jouw klachten bent belemmerd.

Echter de arts kan lastig beoordelen welke invloed jouw klachten hebben op het besturen van een auto, of op het deelnemen aan het verkeer. Hier komt de medisch adviseur van het CBR in beeld. Hij beoordeelt aan de hand van het rapport van de arts, en met de ervaring en kennis die hij heeft aangaande het verkeer, of jij daadwerkelijk geschikt bent om deel te nemen aan het verkeer. Het kan voorkomen dat de medisch adviseur aan de hand van de Eigen Verklaring en het rapport van de arts geen beslissing kan nemen. De adviseur adviseert in dat geval om jou een rijtest door een deskundige te laten afnemen. Zo’n rijtest, die ongeveer een half uur duurt, is anders dan een rijexamen. Waar in een rijexamen gekeken wordt naar de omgang met andere weggebruikers en het toepassen van de verkeersregels, is deze rijtest bedoeld om te bekijken of je een voertuig (een auto of motor) op een veilige en verantwoorde manier kunt besturen. Om het verschil duidelijk te maken: een rijtest zegt iets over jouw rijgeschiktheid, een rijexamen zegt iets over jouw rijvaardigheid. Als je een eigen auto hebt, is het aan te raden de test daarin af te leggen. Je bent tenslotte met jouw eigen auto vertrouwd.

Haal je de rijtest niet, bijvoorbeeld omdat jouw benen of armen te weinig kracht hebben, dan kijkt het CBR welke aanpassingen jouw voertuig nodig heeft, zodat je veilig de weg op kunt. Of zoals het CBR zegt: “U moet niet alleen dezelfde mogelijkheden krijgen, maar voor u moeten ook dezelfde veiligheidsnormen gelden.”

Heb je de Verklaring van Rijgeschiktheid binnen, dan kun je de Verklaring van Rijbevoegdheid halen door een rijexamen af te leggen. Maar dan heb je wel (eindelijk) het felbegeerde rijbewijs! Alleen wel voor vijf jaar en niet voor de tien jaar die normaal geldt voor het rijbewijs.

De ‘Regeling eisen geschiktheid 2000’ stelt dat de duur van de geschiktheidstermijn hooguit vijf jaar is en dat dit afhangt van de mate van progressie van de ziekte en de ernst van de verschijnselen. Is de ziekte erg progressief, dan kan de duur van de geschiktheidstermijn ook drie, of zelfs één jaar zijn.

Rijbewijs verlengen

Het CBR vindt het niet nodig om bij elke verlenging van het rijbewijs opnieuw een Eigen Verklaring op te vragen als je voorheen de vragen op de Eigen Verklaring met ‘nee’ hebt kunnen beantwoorden.

Het is aan de bezitter van het rijbewijs om aan te geven als er iets is veranderd in de persoonlijke situatie door opnieuw een Eigen Verklaring in te vullen. Het CBR legt de verantwoordelijk dus bij de persoon zelf.

Prijskaartje

Aan het traject vanaf Eigen Verklaring tot en met Verklaring Rijgeschiktheid hangt een prijskaartje. Het formulier Eigen Verklaring alleen al kost zo’n 35 euro. Daarnaast is ook de medische keuring voor eigen rekening. En die kan, afhankelijk van de arts, flink aan de prijs zijn. Rijbewijskeuringen zijn niet standaard opgenomen in het basispakket van de zorgverzekering.

De rijtest is wel gratis. Maar wordt beslist dat je na de test extra rijlessen nodig hebt, of moet jouw voertuig worden aangepast, dan komt ook dat voor eigen rekening. Je kunt hiervoor wel een tegemoetkoming aanvragen bij de gemeente.

Verantwoordelijkheid

Al met al is het financieel helemaal niet gunstig om een ‘ja’ in te vullen op de Eigen Verklaring. Maar zoals het CBR aangeeft, de verantwoordelijkheid ligt bij de bestuurder zelf. Als jij het rijbewijs wilt halen, vraag dan eerst een Eigen Verklaring aan. Tijdens de rijlessen kan dan al rekening worden gehouden met eventuele aanpassingen. En wil je ‘slechts’ het rijbewijs verlengen, stuur dan op tijd je Eigen Verklaring op. Dit traject kan gemakkelijk een half jaar duren, en dan is de lente, en zelfs de zomer, alweer voorbij!

Bronnen:

rijbewijsongeldigverklaard.nl
http://meeaz.socialekaartnederland.nl/

MSzien jaargang 11, maart 2012 (1)