Herman Heijermans: Humeurmanagement

Portret Herman Heijermans

‘Met een goed humeur wordt je leven makkelijker’

Als je googlet op ‘humeurmanagement’ komt als eerste de site van Herman Heijermans (achterkleinzoon van) bovendrijven. Na een loopbaan als jurist en in de filmindustrie besloot hij in 2008 het roer om te gooien. Nu is hij coach in loopbaan- en levensvraagstukken. Hij is 55 jaar, woont en werkt in Amsterdam, maar begeleidt ook mensen die daarbuiten wonen. Ik ben benieuwd wat hij kan vertellen over ’s mensen humeur.

Door: Nel Achterhes

Wat doe je precies?
“Ik ben coach voor loopbaan- en levensvraagstukken. Dat coachen doe ik uiteraard met praten en luisteren, maar ik heb me daarnaast gespecialiseerd in lichaamsgericht werken volgens de Methode van Dixhoorn, een ontspanningstechniek.”

Wat voor vragen kom je tegen?
“In mijn praktijk doe ik ongeveer fifty-fifty loopbaan- en levensvraagstukken. Levensvragen kunnen van alles zijn. Het zijn zaken waar je last van hebt en die zelfs vreselijk kunnen knellen, maar die wel bij het leven horen. Een voorbeeld van een levensvraag: een man kon niet besluiten of hij kinderen wilde met zijn partner. Een ander voorbeeld: een medisch specialist werd ziek in zijn eigen vakgebied. Dat was voor hem heel ingewikkeld.”

Kun je iets vertellen over humeur?
“Humeur is je blik op de zaken, volgens mij. Met een goed humeur wordt je leven leuker en makkelijker. Leuker spreekt voor zich, makkelijker wil zeggen dat je met een goed humeur vindingrijker en creatiever bent, je staat meer open voor allerlei mogelijkheden. Mensen reageren anders op je, ze worden enthousiaster en dus gebeuren er meer positieve dingen.
Je hebt zelf invloed op je humeur, je bent er niet aan overgeleverd. En hoe je dat dan moet doen, daar is niet één recept voor. Het belangrijkste is dat je je eigen succescocktail vindt.”

Humeurmanagement

De term humeurmanagement komt van René Gude. Gude was filosoof en Denker des Vaderlands. Hij overleed in 2015 op 58-jarige leeftijd aan botkanker. Hij wist dat hij dood zou gaan en wilde zijn tijd zo goed mogelijk doorbrengen.

Daarom paste hij filosofische denkbeelden toe op zijn ziekteproces en zo merkte hij dat hij baat had bij ‘humeurmanagement’. Emoties en gevoelens komen over je heen en dat is goed en onvermijdelijk, zei Gudde. Maar vervolgens moet je zorgen dat je niet de verkeerde kant op gaat denken waardoor je onnodig lang in een negatieve emotie blijft hangen. Emoties overspoelen je soms en ze ebben ook weer weg als je ze hun gang laat gaan.

Waarom is het moeilijk een goed humeur te vinden, en vast te houden?
“Allereerst: hoe meer pech je hebt, hoe moeilijker het wordt natuurlijk.
Je gedachten spelen hierbij een grote rol, en dus is het zinvol je eigen gedachten over een situatie te observeren. Maar de een kan dat beter dan de ander. Psychologen zijn het er over eens dat veilige of onveilige hechting in je jeugd veel uitmaakt voor later, dus in hoeverre je je gevoelens en gedachten kunt voelen, benoemen en hanteren.”

Hoe weet je dat je verkeerde kant op aan het denken bent? Als je bijvoorbeeld een MS-verslechtering hebt, dan is het toch heel begrijpelijk dat je geen goed humeur hebt?
“Op een gegeven moment kan het negatieve denken, bv. angst of boosheid, zo sterk zijn dat je er als het ware mee samenvalt, waardoor je gaat denken: het is gewoon zo.

Het is dus van belang je eigen gedrag onder stress te herkennen. Dat verschilt per persoon: de een trekt zich terug, de ander gaat in de aanvaleen terugval in - of opflakkering van - MS. Een periode met klachten, die ook wel schub of exacerbatie wordt genoemd. Meer.... Om je eigen ‘stijl onder stress’ te leren herkennen kan lichaamsbewustzijn, bijvoorbeeld met de Methode van Dixhoorn, je helpen. Vervolgens kun je leren om ‘te zijn met een emotie’ zonder dat je er wat mee moet. Dat is meditatieve training.

Zoiets als wanneer je leert zeilen op rustig water: begin in het hier en nu – als het goed met je gaat – om goed met jezelf om te gaan. Wind je bijvoorbeeld niet redeloos op als de ober tien minuten te laat is met je kopje koffie dat ook nog eens koud is. Er zijn mensen van wie dan hun hele dag is verpest.
Samengevat: je moet je eigen stressniveaus en stressgevoeligheid kennen, en daarnaar handelen.”

Hoe kun je dat doen?
“Probeer het gevoel van invloed terug te krijgen. Niet samenvallen met die gedachte en emotie, maar de vrije ruimte er omheen zoeken. Probeer uit het reactieve te blijven: handel niet meteen als je een sterke negatieve emotie voelt. Bijvoorbeeld niet meteen een boze mail sturen aan iemand, maar liever jezelf dwingen om even niks te doen, oftewel een time out te nemen. Dat is uiteindelijk beter.”

De emoties hun gang laten gaan en er niet verkeerd bij gaan denken is één manier om niet teveel in negativiteit terecht te komen. Op de site van Herman staan nog vier andere manieren voor humeurmanagement.

Is dit ook op van toepassing op mensen die depressief zijn?
“Mensen die al langere tijd depressief zijn kunnen zeker baat hebben bij humeurmanagement. Tenzij er sprake is van een echte psychische stoornis, dan is het wellicht onvoldoende. Maar mensen kunnen ontzettend in de put zitten vanwege allerlei levensvraagstukken die het etiket stoornis niet per se verdienen. Als je grote pech hebt, bijvoorbeeld door MS te krijgen, dan komt het erop aan hoe je je verhoudt tot het leven.”

Sommigen zeggen dat bij mensen met MS depressiviteit meer voorkomt. Hoe denk jij daarover?
“Ik weet niet in hoeverre de biochemie hier een rol speelt. Los daarvan denk ik dat je in uitvergrote vorm terugvindt wat daarvoor ook al het geval was. Als je al een beetje een zwartkijker was, dan gaat dat niet over wanneer je MS krijgt. Het geeft je een extra reden om daarnaar te kijken. Dat kan heel simpel door bijvoorbeeld een dagboekje bij te houden van je ‘humeur’, waarin je met cijfers nauwkeurig aangeeft hoe je jezelf voelt. Vaak blijkt dat iemand zich beter voelt dan hij dacht! Dat kan al helend zijn. Als je continu tegen jezelf zegt ‘Ik voel me zo slecht’, is dat een beschadigend idee, dat trekt je naar beneden.

En wat ook belangrijk is: humor. Geen coachingstraject zonder lachen, dat hoort bij overleven. Je moet jezelf relativeren!”

www.hermanheijermans.nl
Vijf manieren voor humeurmanagement
Copingstrategieen

Eerder verschenen in MSzien 2017, nr. 3