MS en de voedseljungle

MS en de voedseljungle

Cafeïne deelt zo’n tik uit aan mijn zenuwstelsel, dat ik na een bak koffie alleen nog maar uitgeput op bed kan liggen. Een mede MS-patiënt klaagt over uitval van het rechterbeen na een paar glazen rode wijn. Weer een ander wordt van cacao duizelig in het hoofd.

Door: Marjolein van Woerkom

Voeding is een precair onderwerp als het over MS gaat. Neurologen en andere onderzoekers durven er geen uitspraak over te doen omdat wetenschappelijk bewijs ontbreekt. Toch merken veel MS-patiënten de invloed van voeding op hun gestel wel degelijk, zowel in negatieve als in positieve zin.

“Voeding is een precair onderwerp als het over MS gaat”

Dat blijkt vooral uit internetfora, waar je wordt overspoeld met goedbedoelde voedseltips. Glutenvrij, een fruit-groente-granen-notendieet, wel onverzadigde maar geen verzadigde vetten, wortelgroenten, rauwkostdieet, koolhydraatarm, vitaminepreparaten enzovoort.

Net zoals de ziekte zich per persoon anders openbaart en ontwikkelt, lijkt ook de invloed van voedsel per MS-patiënt verschillend te zijn. Generaliseren is in dit geval niet mogelijk en je rots in de onvoorspelbare branding, de neuroloog, houdt zijn mond.

Voor mij dus geen koffie, want hoewel niet wetenschappelijk gefundeerd, wist ik door uitproberen en experimenteren wel de kwaliteit van mijn leven naar een hoger peil te trekken. Zoals mijn eigen neuroloog onlangs zei: ‘Als neuroloog kan ik niet zeggen dat vitamine D-pillen helpen, maar als ik zelf MS zou hebben, zou ik ze zeker slikken.’

Gezond, afwisselend en vers

Pascal Wessels, al ruim tien jaar MS-patiënt, heeft zijn eigen pad getrokken in de voedseltipjungle. ”Gezond, afwisselend en vers. Met die drie dingen kom ik een heel eind.”

In zijn keuken zul je geen sausjes in zakjes, voorverpakte boerenkoolstamppot of diepvriespatat aantreffen. Het koekje en de koffie is alleen voor bezoek. ”Drie jaar geleden ben ik me gaan verdiepen in voeding en toen pas heb ik gemerkt hoeveel invloed voedingsstoffen op mijn gestel hebben. Sindsdien probeer ik alles met toevoegingsmiddelen te vermijden. Daarnaast ben ik gestopt met roken en alcohol. Ik zit stukken beter in mijn vel. Ik voel me goed. Voeding is mijn medicijn.”

Ooit gebruikte hij nog medicijnen, Rebif, maar daar werd hij ontzettend depressief van. Daarnaast had hij zijn vader, die ook MS heeft, als voorbeeld. ”Hij doet er niks aan om gezonder te leven. Ik zie hem bergafwaarts gaan. Dat wil ik niet.”

In zijn jam zit geen suiker. De kaas is biologisch, net zoals zijn pasta. Groente en fruit eet hij zo vers mogelijk. Vlees staat maar één keer in de week op zijn menu. Vis daarentegen vaker. Hij gebruikt geen keukenzout, maar Keltisch zeezout en drinkt alleen thee en water. ”Mijn directe omgeving respecteert mijn levenswijze en zal me geen taart aanbieden als ik op een verjaardag kom. Maar sommigen kijken er raar van op. Zo had ik ooit ruzie met een oud-buurvrouw omdat ik haar zelfgebakken taart niet wilde proeven.”

Deze morgen bestond zijn ontbijt uit wat havermout, cracker en beschuit besmeerd met jam zonder toevoegingsmiddelen. ”Mijn stelregel: ontbijt als een koning, lunch als een prins en dineer als een arme. Ik eet ook altijd tussen de middag warm, zodat mijn lijf twee dagdelen de tijd heeft om het voedsel te verteren.”

Ondanks zijn strikte voedingspatroon vindt hij niet dat hij wat mist. ”Ik geniet van mijn eten. Als ik ergens niet op bezuinig dan is het eten. Zo koop ik op vrijdag altijd haring. Dat kost me 9 euro, maar het is goed voor me. Weet je wat een pakje shag wel niet kost? Daarbij heb ik het voordeel dat ik boven het winkelcentrum woon. Mijn voorraadkast is zes verdiepingen naar beneden.”

Kookboek

Astrid Slettenaar, verpleegkundig specialist MS bij Medisch Spectrum Twente, wil als onderzoeker geen uitspraken doen over voeding. ”Ik heb liever dat onderzoeksgeld wordt besteed aan de zoektocht naar de oorzaak van MS dan dat we gaan speculeren over wat we beter wel of niet kunnen eten. Voeding heeft daar geen plek in.”

Toch schreef ze een kookboek, gericht op mensen met MS. ‘Koken met smaak, voor mensen met symptomen’, heet het. ”Het is een kookboek. Geen dieetboek. Ik wil dat mensen met MS zo lang mogelijk lekker zelf kunnen blijven koken.” Zo richt het hoofdstuk Koken en vermoeidheid zich op recepten met een korte bereidingstijd. Het hoofdstuk Koken en een gevoelsstoornis bevat recepten met weinig snijwerk.

Wat betreft ingrediënten richt ze zich op de Schijf van 5 van het Voedingscentrum én op de supermarkt. ”Mensen hoeven niet voor een mespuntje masala naar de toko. Daarnaast is er geen wetenschappelijk bewijs dat bepaalde voedingsmiddelen wel of niet helpen, dus die discussie wil ik niet aan gaan.”

Haar eigen favoriete gerecht? ”Kip met rijst en wokgroenten. Het is makkelijk klaar te maken en gezond, want alles zit er in wat je nodig hebt, denk aan vezels, groenten en eiwitten, en het is ook nog eens erg lekker.”

Koken met smaak, voor mensen met symptomen. Astrid Slettenaar, uitgever Poiesz Uitgevers, ISBN 10 9021549336, ISBN13 9789021549330.

Eerder verschenen in MSzien nr 1, 2014