Rijden met scootmobiel niet altijd veilig

Rijden met scootmobiel niet altijd veilig

Rijden met een scootmobiel is niet altijd veilig. Zo bleek in de uitzending van Test Case op 31 januari 2023. Test Case is een terugkerend onderdeel van het tv-programma Kassa van BNN VARA. Scootmobielrijders zijn meer dan 5 keer zo vaak betrokken bij een dodelijk ongeluk als motorrijders, ruim 6 keer zo vaak als brom- en snorfietsrijders, 21 keer zo vaak als fietsers en 25 keer zo vaak als voetgangers. Aan de beperkte veiligheid van de scootmobiel had Kassa eerder aandacht besteed in 2018. Sindsdien is het aantal ongelukken met een scootmobiel alleen nog maar gestegen.

Omvallen grootste boosdoener

Ongelukken met scootmobielen zijn vaak eenzijdig heeft een onderzoek in 2015 van Veilig Verkeer Nederland uitgewezen. Er is dus meestal geen andere weggebruiker bij betrokken. Omvallen is de grootste boosdoener. Dit komt onder andere door de instabiliteit. Zo licht een scootmobiel kennelijk makkelijk een achterwiel op in een wat scherpere bocht of rijdend over een hobbel. Dit gebeurt ook al bij een lage snelheid.

Bediening verwarrend

Ook de bediening zorgt voor problemen, die is vaak verwarrend. Veel scootmobielen remmen als je de hendel loslaat, terwijl je van andere voertuigen, zoals de fiets, gewend bent om juist in de rem te knijpen. In slechts 7% van de dodelijke ongevallen is snelheid de oorzaak, meestal bij een te snel of te scherp genomen bocht. Niet duidelijk is of dit aan de inschatting van de bestuurder ligt, aan de slechte wegligging van het voertuig of aan beide. Bij ongevallen waarbij wel andere weggebruikers betrokken zijn, wordt juist de scootmobielgebruiker aangereden, meestal omdat deze over het hoofd is gezien. Scootmobielers dragen daarom vaak een veiligheidshesje gedrapeerd over de rugleuning of een oranje vlaggetje, zoals op een kinderfietsje.

Praktijkoefeningen

In de Kassa-uitzending zaten leden van de scootmobielvereniging De Stokvisrijders uit Deventer, die veel in de praktijk oefenen om zo ervaren rijders te worden en te blijven. Kassa had daarnaast Dries Borstlap uitgenodigd. Borstlap was in 2022 winnaar van de Sasol Solar Challenge race in Zuid-Afrika. Hij is gewend aan het rijden op een driewieler, want hij kent dat van de zonneauto waarmee hij racet. Maar op een scootmobiel met drie wielen had hij nog nooit gereden en dat doe je niet zomaar, ervoer Dries tijdens de testrit in de uitzending.

Hij maakte mee wat veel gebruikers ook overkomt: uit de bocht vliegen, omvallen en doorschieten bij het remmen. Nu heeft deze jonge man een goed evenwicht en kracht genoeg om met een been aan de grond de stoel overeind te houden. Maar wat als je MS hebt, krachtverlies en geen goed evenwicht? Dan is er geen houden aan en lig je voor je het weet ondersteboven. Dries vroeg zich dan ook af of er wel eens was nagedacht over een beter ontwerp van de scootmobiel.

Aanbevelingen

Dat is zeker het geval, blijkt op de site van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV). Daar zijn heel wat aanbevelingen te vinden, zoals handiger bediening en betere stabiliteit. De SWOV geeft niet alleen tips om de scootmobiel te verbeteren, ook de omgeving moet op de schop zodat wegen beter op scootmobielen zijn ingericht. De stoeprand is bijvoorbeeld een bron van ongelukken. Neem je die niet precies haaks, dan verliest de mobiel zijn evenwicht, met alle gevolgen van dien. Ook wijst de SWOV erop dat mensen rijlessen moeten nemen om de bediening onder de knie te krijgen. En in het uiterste geval zou de gemeente geen scootmobiel moeten verstrekken als iemand niet in staat is het apparaat goed te bedienen.

Helaas blijkt van al die aanbevelingen nog niet veel terecht te zijn gekomen. Het aantal ongelukken blijft hoog en stijgt zelfs. Volgens Test Case komt dit ook omdat er steeds meer mensen, vaak ouderen, gebruik maken van de scootmobiel. Bovendien verstrekt de gemeente op basis van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) alleen de goedkoopste modellen door het geringe budget dat ervoor beschikbaar is. In de praktijk zijn dat juist vaak de relatief instabiele driewielers waarvan slechts een enkele een extra rem heeft. Het blijft dus oppassen geblazen met de scootmobiel. Rustig aan en goed opletten waar je rijdt.

https://www.bnnvara.nl/kassa/videos/591650
https://vvn.nl/thuis/50-plussers-in-het-verkeer/blijf-veilig-mobiel/gebruik-een-scootmobiel
(Hoewel gericht op 50-plussers geldt de informatie net zo goed voor 50-minners.)
https://swov.nl/nl/factsheet/scootmobielen-gehandicaptenvoertuigen-en-brommobielen
https://vvn.nl/files/media/files/Factsheet%20scootmobielongevallen.pdf