Reclame Code Commissie corrigeert homeopaten

Reclame Code Commissie corrigeert homeopaten

Aanhangers van homeopathie mogen niet melden dat “er vele wetenschappelijke onderzoeken zijn die aantonen dat homeopathie werkzaam is bij vele kwalen en aandoeningen”. Die uiting is naar het oordeel van de Reclamecodecommissie “te absoluut (…), wekt een onjuiste indruk (…), is misleidend en daardoor oneerlijk”.

Met die woorden corrigeert de Reclame Code Commissie (RCC) de Koninklijke Vereniging Homeopathie Nederland (KVHN). De op woensdag 17 maart 2021 gepubliceerde uitspraak van de RCC is onherroepelijk – en dus niet meer te bestrijden (zie: https://www.reclamecode.nl/uitspraken/).

De KVHN hoeft zich niet aan de uitspraak te houden, maar riskeert dan een procedure bij de rechter.

Tegen de stelling van de KVHN op haar website over de werkzaamheid van homeopathie was een klacht ingediend met nadrukkelijke steun van de Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtdK). De – niet met naam genoemde klager – beriep zich onder andere op de bewering van de Wetenschapsraad van de Europese Unie dat er geen enkel wetenschappelijk bewijs is voor homeopathie.

En verder, dat homeopathie niet wordt genoemd in de richtlijnen van het Nederlandse Huisartsen Genootschap. Daarbij komt nog dat het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op zijn website aangeeft dat “ het belangrijk is dat in de informatie over een homeopathisch geneesmiddel tot uitdrukking komt dat beoordeling is gebaseerd op andere dan wetenschappelijke criteria”.

Uitspraak bevestigd

De procedure bij de Reclame Code Commissie heeft bijna een jaar geduurd. Daarmee is nu de eerdere, gelijkluidende uitspraak van de voorzitter van de RCC door de commissie ‘bevestigd’. Die uitspraak bevatte al het besluit dat de reclame-uiting van de KVHN in strijd is met artikel 7 van de Nederlandse Reclame Code (zie reclamecode.nl/nrc/nederlandse-reclame-code/). Dit met de aanvulling dat de commissie de adverteerder aanbeveelt om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.

Eerder was al bepaald dat verpakkingen van homeopathische middelen geen claims over de werkzaamheid mogen bevatten.

Reclame mag wel

De commissie oordeelt overigens dat dit niet betekent dat de KVHN op haar website helemaal geen reclame meer mag maken voor homeopathie, homeopathische behandelwijzen en -middelen. “Wel dient bij de aanprijzing van homeopathie (…) de nodige zorgvuldigheid en terughoudendheid in acht te worden genomen om ervoor te zorgen dat aan de gemiddelde consument een voldoende genuanceerd beeld wordt gegeven van de mogelijkheden van homeopathie”.

Website aangepast

Lopende de procedure had de KVHN haar website al aangepast. Onder het kopje wetenschappelijk onderzoek is toegevoegd: Er is veel discussie over de vraag of de werkzaamheid van homeopathie wetenschappelijk bewezen is. Daarover bestaat geen consensus (…). Bovendien meldt de KVHN op de wetenschapspagina van haar website: Natuurlijk is het altijd verstandig om bij gezondheidsklachten een arts te raadplegen.

Claim onjuist

In de procedure hebben homeopaten erop gewezen dat volgens hen homeopathie complementair (aanvullend) van waarde kan zijn bij reguliere geneeskunde. Zij vinden het een vaststaand feit dat wetenschappelijke onderzoekers dit hebben aangetoond. Maar die claim acht de Reclame Code Commissie onjuist. ”De absolute bewoordingen wekken ten onrechte de indruk dat de effectiviteit van homeopathie als geneeswijze inmiddels algemeen wetenschappelijk is erkend”, zo is in de uitspraak te lezen.

“Voorkomen moet worden dat de consument zal afzien van een – wel bewezen effectieve – reguliere medische behandeling, in de onjuiste veronderstelling dat wetenschappelijke consensus bestaat over het feit dat homeopathie hiervoor een volwaardig alternatief is”.

Verschillende lezingen

De homeopaten en de bestrijders van kwakzalverij geven op hun websites overigens een verschillende lezing van het nu bereikte resultaat. Sinds begin maart 2021 is op de website van de Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtdK) namelijk te lezen dat de KVHN naar een oordeel van de Reclame Code Commissie (RCC) niet meer mag claimen dat homeopathie bewezen werkt.

Tegelijkertijd staat op de website van de homeopatenvereniging dat de uitspraak van de RCC positief is. Zij claimen dat de uitspraak in heldere richtlijnen bevestigt dat de KVNH reclame mag maken voor homeopathie, homeopathische behandelwijzen en homeopathische middelen. En dat de vereniging mededelingen mag doen op de website over de werkzaamheid van homeopathische producten en over de wetenschappelijke onderzoeken die zijn gedaan bij diverse kwalen en aandoeningen.

Homeopathie

De homeopathische behandeling bestaat uit het voorschrijven van homeopathica, dat wil zeggen potentiëringen (stapsgewijze sterke verdunningen in combinatie met schudden) van stoffen die in pure vorm dezelfde symptomen als de te bestrijden ziekte zouden oproepen (Wikipedia

Bronnen: de Reclame Code Commissie, Stichting Reclame Code, Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtdK), Koninklijke Vereniging Homeopathie Nederland, Wikipedia redactie MSweb; 17 maart 2021. wikipedia.org/wiki/Homeopathie. 
Zie ook: www.vereniginghomeopathie.nl/?agenda=uitspraak-zaak-reclame-code-commissie .