Andere keuringsregels rijbewijs nodig voor MS

Andere keuringsregels rijbewijs nodig voor mensen met MS

Mensen met MS willen aangepaste keuringsregels voor het rijbewijs. De huidige regels bezorgen hen namelijk ‘onnodig‘ hoge kosten zodra ze melden dat ze MS hebben. En die eigen melding is niet te vermijden bij verlenging van het rijbewijs als je 75 jaar wordt. MS Vereniging Nederland onderzoekt de mogelijkheid om actie te voeren op dit punt.

Zoals alle Nederlanders moeten ook MS-patiënten als ze 75 worden voor een rijbewijs-verlenging medisch worden gekeurd. En dit elke vijf jaar. Alleen is het voor iemand met MS aanzienlijk omslachtiger en duurder dan voor anderen. De extra kosten kunnen al gauw vele honderden euro’s bedragen, zo blijkt in de praktijk.

Wie – naar eigen weten – gezond is en ook na zijn of haar 75-jarige leeftijd legitiem wil blijven autorijden kan volstaan met:

• een eigen gezondheidsverklaring bij het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen
  (CBR) – kosten in 2021 € 39,30; in 2022 € 41,50;
• een algemene rijbewijskeuring door een huisarts ad – vaak – € 40;
• een pasfoto van pakweg € 13,50 en
• een vergoeding aan de gemeente die het rijbewijs moet afgeven van gemiddeld €41,60.
• Maakt een totaal van € 136,60 (stand 2022).

Wie MS heeft, moet daarnaast op eigen kosten een extra keuring laten doen door een
onafhankelijk -niet de eigen – neuroloog en vaak nog een andere medisch specialist en komt daarmee al gauw uit op een extra bedrag van ongeveer € 300. Bovendien valt te rekenen met een procedure die wel 3 tot 4 maanden kan duren. En dit minstens eenmaal per vijf jaar.

Regels 2000

Een recente klacht hierover bij het CBR van een individuele MS-patiënt (naam bij de redactie bekend) heeft niet geholpen. Op de vraag waarom voor het rijbewijs van MS-patiënten een apart oordeel nodig is van een neuroloog was het antwoord namelijk, kort samengevat:
omdat het zo in de regels staat van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W).
Divisiemanager Rijgeschiktheid CBR Ingrid Castricum schrijft aan de klager: “Het CBR is als publieke dienstverlener gebonden aan wettelijke bepalingen en kan in dezen niet anders handelen dan conform de onderliggende wet- en regelgeving.

Het CBR toetst alleen de rijgeschiktheid aan de hand van de zogeheten Regels 2000. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat is verantwoordelijk voor de wetgeving (…). Het CBR heeft als uitvoerder van wet- en regelgeving geen beleidsvrijheid om naar eigen interpretatie af te wijken.”

Hierbij gaat het om de bijlage bij – voluit – de zogeheten Regeling eisen geschiktheid 2000 (zie: wetten.overheid.nl/BWBR0011362/2021-07-01). MS blijkt in die regeling te vallen onder de neurologische aandoeningen waarvoor extra rijgeschiktheidseisen gelden.
Artikel 7.4.1 van de wettelijke regeling zegt onder meer:

• Tijdens een exacerbatieeen terugval in - of opflakkering van - MS. Een een periode met klachten, die ook wel aanval of schub wordt genoemd. Meer... (Schubeen terugval in - of opflakkering van - MS. Een een periode met klachten, die ook wel aanval of exacerbatie wordt genoemd. Meer...) zijn personen met multiple sclerose ongeschikt voor rijbewijzen (…)
• Personen die tussen de exacerbaties geen met de geschiktheid tot het besturen van motorrijtuigen interfererende lichamelijke of geestelijke functiestoornis hebben, kunnen geschikt worden geacht voor rijbewijzen (…) voor een termijn van maximaal vijf jaar.

Neuroloog

In dit geval zit de crux in de zinsneden tussen de exacerbaties en kunnen geschikt worden geacht. Want dat kunnen is kennelijk afhankelijk van een oordeel dat alleen een deskundige arts mag geven, mits die niet je eigen arts is.

Het is opmerkelijk dat zo’n apart oordeel van een onafhankelijke neuroloog niet nodig is vóór iemands 75 e jaar. Ingrid Castricum (CBR): “Er is geen wettelijke tussentijdse meldingsplicht(…) van bepaalde aandoeningen voor bestuurders met een geldig rijbewijs. De burger is dan zelf verantwoordelijk en kán bij twijfel besluiten om een gezondheidsverklaring in te dienen. Dit gebeurt vaak om aansprakelijkheid in de toekomst te voorkomen (…).”

Oogarts

Ingrid Castricum legt uit dat het CBR op grond van de gezondheidsverklaring door de
aanvrager gaat bezien of sprake is van medische rijgeschiktheid. “Hiervoor is soms aanvullende informatie nodig.”

In het geval van de klager ging het naast het gebruikelijke rapport van de keuringsarts (de reguliere keuring 75+) om een rapport van de neuroloog (“er is sprake van een in potentie progressieve neurologische aandoening, MS”) en op basis van de rapporten van beide keuringen ook nog een aanvullend rapport van de oogarts.

Het CBR vond in deze zaak aanvullende informatie van een oogarts nodig vanwege de door MS ontstane gebrekkige samenwerking tussen de twee ogen. Een verschijnsel dat bij MS wel meer voorkomt, en dat trouwens voor de betreffende MS-patiënt door de neuroloog als ‘niet hinderlijk’ was aangemerkt. Met de veelzeggende conclusie: “Aanvrager voldoet aan de normen van Regeling eisen geschiktheid 2000.”

Actie

Moet dit nu allemaal zo ingewikkeld, is hier niets aan te doen? Dat kan alleen als de wetgeving ter discussie wordt gesteld. En daarvoor zouden patiënten- organisaties als MS Vereniging Nederland in actie kunnen komen.

Een actie die Ingrid Castricum van het CBR niet onlogisch zou vinden. Zij schrijft: “Ik hecht eraan te benadrukken dat we ons wel degelijk zeer bewust zijn van de complexiteit en de kosten van het proces van rijgeschiktheidsbeoordeling in geval van meerdere doorverwijzingen.

Alhoewel het CBR hier als uitvoeringsorganisatie geen directe invloed op uit kan oefenen, voelen wij ons wel degelijk medeverantwoordelijk voor de proportionaliteit van het proces en proberen wij vanuit onze kennis en inzichten en de signalen van onze klanten proactief te adviseren over mogelijke verbeteringen in het stelsel.”

In de brief aan de klager voegt ze daaraan toe: “We willen u dan ook graag bedanken voor het belangrijke signaal dat u afgeeft en zullen uw ervaring waar mogelijk meenemen in toekomstige advisering en beleidsafwegingen voor zover wij daar invloed op uit kunnen oefenen.”

Het bestuur van MS Vereniging Nederland laat weten het intussen “zeer logisch te vinden
één en ander voor te leggen aan het ministerie”. Voor antwoorden op de vragen ‘of en hoe’ heeft het bestuur deze zaak nu eerst voorgelegd aan het Adviesplatform van de vereniging.
Wordt dus vervolgd.

Bronnen: 
https://www.cbr.nl/nl/voor-artsen/nl/achtergrondinformatie/wet-en-regelgeving-rijgeschiktheid.htm
https://msweb.nl/actueel/nieuws/medische-keuring-rijbewijs-soms-onnodig-duur/