Voorkom de winter-D-dip

Vitamine D is goed voor onze weerstand. In de zomermaanden maakt zonlicht vitamine D3 aan in de huid. In de wintermaanden oktober tot april is onze Nederlandse zon daarvoor niet krachtig genoeg. Onze voeding, haring, makreel en wilde! zalm, is onvoldoende voor onze behoefte aan vitamine D3 en draagt maar voor zo’n vijf procent daaraan bij.

Door: dr. Barbara M. van Amerongen*

Het vitamine D gehalte (25OHD) in ons bloed vertoont hierdoor een seizoensschommeling met de hoogste waarde in september en het diepte punt in februari.

In figuur 1. staan de gemiddelde vitamine D gehaltes per maand van Britse vrouwen (blauwe lijn). Deze waarden zijn gebruikt als voorbeeld bij gebrek aan maandelijkse Nederlandse gegevens. In september is het gemiddelde vitamine D gehalte in Groot Brittannië 70 nmol/L en in februari 36 nmol/L, een zomer/winter verschil van 34 nmol/L (49%).

Figuur 1

In Canada (oranje lijn) vertoont het vitamine D gehalte eenzelfde seizoensfluctuatie, maar de hoogste waarde valt daar in oktober (76 nmol/L)en de laagste waarde in februari (53 nmol/L), een verschil van slechts 30%. Het Nederlandse zomer/winter verschil ligt er tussen in en is ongeveer 40%.

De verschillen per individu kunnen daarnaast groot zijn. Het aantal spoedopnames van mensen met MS in Schotland hangt samen met het gemiddelde vitamine D gehalte van de 4 daaraan voorafgaande maanden. In april is het aantal spoedopnames het hoogst en het gemiddelde vitamine D gehalte het laagst. In oktober is het precies omgekeerd.

Fins onderzoek stelde vast dat MS-patienten geen aanvaleen terugval in - of opflakkering van - MS. Een periode met klachten, die ook wel schub of exacerbatie wordt genoemd. Meer... kregen bij een vitamine D gehalte boven 85 nmol/L. Mensen met MS zouden kunnen streven naar een zo klein mogelijk zomer/winter verschil: naar een vitamine D gehalte boven 100 nmol/L heel het jaar (groene lijn).

Eerst zou je de aanbeveling van de Gezondheidsraad kunnen volgen en dagelijks 800 IE extra vitamine D3 kunnen innemen. Ga vervolgens na of dit in jouw geval wel voldoende is en laat jaarlijks in september de huisarts het vitamine D gehalte (25OHD) in het bloed bepalen. Overleg aan de hand van de uitslag hoeveel extra vitamine D3 je zou moeten slikken om de winter-D-dip te voorkomen.

* Meer informatie op de website van dr. B.M. van Amerongen: www.vitamindandms.org
** Dit artikel is ook verschenen in het regioblad van de MSVN Amsterdam

Literatuur

Hypovitaminosis D in British adults at age 45 y: nationwide cohort study of dietary and lifestyle predictors;
Hyppönen E, Power C.
Am J Clin Nutr. 2007 Mar;85(3):860-8.

Wintertime vitamin D insufficiency is common in young Canadian women, and their vitamin D intake does not prevent it;
Vieth R, Cole DE, Hawker GA, Trang HM, Rubin LA.;
Eur J Clin Nutr. 2001 Dec;55(12):1091-7.

Higher levels of 25-hydroxyvitamin D are associated with a lower incidence of multiple sclerosisZiekelijke verharding van weefsel. Bij MS gaat het om de vorming van verspreide harde plekken in hersenen en ruggenmerg. Meer... only in women;
Kragt J, van Amerongen B, Killestein J, Dijkstra C, Uitdehaag B, Polman Ch, Lips P;
Mult Scler. 2009 Jan;15(1):9-15.

Vitamin D and multiple sclerosis hospital admissions in Scotland;
Disanto G, Handel AE, Morahan JM, Deluca GC, Kimball SM, Hypponen E, Giovannoni G, Ebers GC, Ramagopalan SV;
QJM. 2011 Jun 29.

A longitudinal study of serumVloeistof uit het bloed. Bloed waaruit de cellen zijn verwijderd. Meer... 25-hydroxyvitamin D and intact parathyroid hormone levels indicate the importance of vitamin D and calcium homeostasis regulation in multiple sclerosis;
Soilu-Hänninen M, Laaksonen M, Laitinen I, Erälinna JP, Lilius EM, Mononen I.J;
Neurol Neurosurg Psychiatry. 2008 Feb;79(2):152-7.

Naar een toereikende inname van vitamine D. Den Haag;
Gezondheidsraad, 2008; publicatienr. 2008/15. ISBN 978-90-5549-729-4

Stand van zaken: Vitamine D;
Vollaard EJ.;
Apotheek Aktueel 2011 Aug;1(1):1-4.