Op het moment dat ik deze column schrijf hebben honderdduizenden mensen zich verzameld in Parijs om te demonstreren tegen de terroristisch aanslagen van de afgelopen dagen. Op zaterdag hebben in diverse steden in Frankrijk al 700.000 mensen gedemonstreerd en vandaag (zondag) is Parijs even ‘de hoofdstad van de wereld’.
Ik volg het nieuws met argusogen en langzamerhand word ik vervuld van een duidelijk gevoel van onbehagen. Wat gebeurt er toch allemaal in de wereld?!
Sinds vorig jaar word ik me er steeds meer van bewust dat ik een aversie begin te krijgen voor mijn nieuws-apps. Ik merk dat ik, voordat ik op Nu.nl klik, eerst een diepe zucht slaak. Wat zal ik nu weer voor een ellende aantreffen? Het is nog niet zo ver dat ik niet klik, want mijn reptielenbrein heeft een onverzadigbare behoefte aan informatie. Dus voor dat ik het weet heb ik de keuze tussen nieuws over een neergestort vliegtuig, een politieke steek onder water van een dictator hier en daar, nieuwe sterfgevallen door ebola of een live registratie van een onthoofding door IS. Zelfs mijn reptielenbrein heeft nog nooit de behoefte gehad dergelijke filmpjes te bekijken.
Mijn generatie is in de gelukkige positie tot dusverre geen enkele wereldoorlog te hebben meegemaakt. Wij zijn geboren in een tijd van vrede en opbouw van de economie en ondanks enkele economische tegenvallers (het viel in de tachtiger jaren niet mee een baan te vinden) hebben we over het algemeen vrijheid en voorspoed gekend. Wanneer het iemand niet meezat dan was het ‘zijn eigen schuld’, want alle mogelijkheden liggen altijd open en je kunt alles doen of zijn; als je maar wilt!
Toch is het niet zo dat ik helemaal geen oorlogsdreiging ken. In mijn vroege kinderjaren was het altijd al aan het rommelen in het Midden-Oosten en de koude oorlog was in volle gang. Echter door de twee-zender-zwartwit-televisie, de twee radiozenders en één krant bleef het persoonlijke bedreigde gevoel redelijk beperkt. Hoewel ik mijn ouders best wel eens hun zorgen hoorde uitspreken over ‘die toestand in het Midden-Oosten’. Maar ja, die duurde al eeuwig en was ver van mijn bed. Verder herinner ik me heel goed de dreiging van de atoombom in de jaren tachtig. De popmuziek in die tijd werd overspoeld door mismoedige, donkere ’totdat de bom valt’-teksten. Daar zat je dan je huiswerk bij te maken. Aan je toekomst te werken…
Daarna volgde een periode van relatief optimisme. De muur viel, we werden europees kampioen, Gorbatsjov luidde het eind van de koude oorlog in. Het optimisme vulde de economie. Goed, we raakten wat solidariteit kwijt, het individualisme deed zijn intrede. En uiteindelijk kwam ook de intolerantie. Maar ik kreeg toch echt wel het idee dat we met de wereld de goede kant op gingen. In mijn beperkte, relatief veilige wereldje.
En toen vlogen op 11 september die vliegtuigen het WTC in New York binnen. Dit was een keerpunt in de relatieve vrede; het was de start van de ‘oorlog tegen terrorisme’. Tot mijn verbazing en misschien ook schande moet ik bekennen dat ik – hoewel enorm geschokt door het menselijk leed door deze terroristische aanslag – nog steeds niet het gevoel had van directe persoonlijke dreiging. Misschien kwam het ook wel door de hoofdrolspelers in dit conflict, die wat mij betreft zo uit een boek van Ludlum waren geplukt. De gladde kop van Bush tegenover de traditionele baardmans Bin Laden. Te veel een Hollywoord-scenario om persoonlijk te worden, behalve voor diegenen die tijdens Desert Storm hebben gestreden of zijn gestorven.
Maar nu, na deze laatste aanslag bij Charli Hebdo is het voor mij veranderd. Het voelt alsof er een derde wereldoorlog is uitgebroken. Nou ja, hij was al een tijd bezig, maar hij is nu wel heel dichtbij gekomen. Niet om land of onafhankelijkheid, maar om overtuiging. En de dreiging is overal. ‘Reguliere oorlog’ ging tot dusverre redelijk georganiseerd: het ene leger tegen het andere. Deze eenzijdig uitgeroepen heilige oorlog is dat absoluut niet. De agente in Parijs die het verkeer stond te regelen kreeg de kogel van een individu dat vindt dat niet gelijkgestemden vogelvrij zijn. Kanonnenvlees. De agente kan iedereen zijn; de dader ook.
Laatst las ik dat het voor iedereen, en vooral voor chronisch zieken, belangrijk is om veel te lachen en positieve energie op te snuiven. Da’s goed voor het immuumsysteem. Alleen: hoe doe je dat in een samenleving die langzamerhand aan het veranderen is in een oorlogsgebied met een onzichtbare vijand? Gordijnen dicht doen, lachfilm opzetten, smartphone uitzetten, jezelf afsluiten?
Als al die mensen in Parijs dat vandaag hadden gedaan, dan was er nu geen tegenbeweging op gang gebracht. Dus leef je leven vanuit je hart, wees alert en bekijk het nieuws met mate.
Fotografie: Martin de Bouter
Laatste nieuws
Mantelzorger steeds grotere last voor werkgever
1 december 2023
Nieuws | Werkgevers vinden het steeds lastiger dat een groeiend aantal werknemers ook mantelzorger is. Dat is zorg die partners, kinderen, ouders of andere bekenden aan een zieke of gehandicapte naaste geven.
Overheid zoekt oplossing voor belastingnadeel Wajongers
25 november 2023
Nieuws | De overheid zoekt naar een oplossing voor het plotselinge belastingnadeel dat sommige mensen ondervinden die een uitkering hebben op grond van de Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong).
Proef met eenvoudigere beoordeling Wia-uitkering
23 november 2023
Nieuws | Het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) gaat waarschijnlijk vanaf 1 juli 2024 een proef nemen met een versnelde beoordeling van uitkeringen in het kader van de wet Werk en inkomen naar arbeidsvermogen (Wia).